รูปแบบการพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชนโอทอปนวัตวิถีด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมเชิงสร้างสรรค์: กรณีศึกษา จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาบริบทและสภาพปัญหาชุมชนโอทอปนวัตวิถีจังหวัดสุพรรณบุรี 2) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชน และ 3) นำเสนอรูปแบบการพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชนโอทอปนวัตวิถีที่เหมาะสมด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมเชิงสร้างสรรค์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 63 คน ได้แก่ สมาชิกโอทอปที่ร่วมประชุม 25 คน ตัวแทนกลุ่มโอทอปแต่ละประเภท  22 คน ตัวแทนส่วนราชการและเอกชนจาก 9 หน่วยงาน  15 คน หัวหน้าชุมชนโอทอปที่มีลักษณะเด่น 1 คน  เครื่องมือที่ใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมกลุ่มย่อย และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) บริบทและสภาพปัญหาชุมชนโอทอปนวัตวิถีแต่ละประเภทมีความแตกต่างกันตามจุดเด่นแต่ละพื้นที่ 2)  ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชนโอทอปนวัตวิถีด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมเชิงสร้างสรรค์ ได้แก่ ชุมชนมีความรักสามัคคี เกื้อหนุนกัน แก้ไขปัญหาร่วมกัน มีความมั่นคงปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน  มั่นคงในอาชีพและรายได้ของครัวเรือน มีการรวมกลุ่มชุมชนต่อเนื่อง ได้รับสนับสนุนจากหน่วยงานภายนอก และมีความทั่วถึงด้านสาธารณูปโภค 3) รูปแบบการพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชน    โอทอปนวัตวิถีด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมเชิงสร้างสรรค์ จากผลการสัมภาษณ์และประชุมกลุ่มย่อย คือ ตัวแบบ 4 C มีองค์ประกอบ ได้แก่ สร้างสรรค์ชุมชนให้พึ่งตนเองได้ ส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากชุมชนให้ขยายตัว เสริมสร้างทุนชุมชนให้มีประสิทธิภาพและมีธรรมาภิบาล และให้องค์การมีขีดสมรรถนะสูง ข้อเสนอแนะคือ ชุมชนควรปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง ให้โอทอปนวัตวิถีเป็นอาชีพรองจากเกษตรกรรม และค้นหาอัตลักษณ์จุดเด่นเฉพาะที่มีความแตกต่างจากชุมชนอื่นสามารถพัฒนาต่อยอดได้ นำไปสู่การพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากให้มั่นคงต่อไป