การป้องกันการตกเป็นเหยื่อที่ถูกฉ้อโกงจากการซื้อสินค้าออนไลน์ของวัยรุ่นไทย: กรณีศึกษากรุงเทพมหานคร

ผู้แต่ง

  • ว่าที่ ร.ต.วงศ์วรัญ ชูสงค์ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • รองศาสตราจารย์ ดร.สุณีย์ กัลยะจิตร คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศุภกร ปุญญฤทธิ์ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ฉ้อโกง, วัยรุ่นไทย, การซื้อสินค้าออนไลน์, การป้องกันอาชญากรรม, การตกเป็นเหยื่อ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ และสาเหตุของการตกเป็นเหยื่อที่ถูกฉ้อโกงจากการซื้อสินค้าออนไลน์ของวัยรุ่นไทยในเขตกรุงเทพมหานคร และแนวทางการป้องกันการตกเป็นเหยื่อของการถูกฉ้อโกงจากการซื้อสินค้าของวัยรุ่นไทยในเขตกรุงเทพมหานคร โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพกำหนดผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 2 กลุ่ม ได้แก่  กลุ่มที่ 1 ผู้ที่ตกเป็นเหยื่อ อายุ 18-25 ปี ที่มีประสบการณ์การซื้อของออนไลน์เป็นประจำ จำนวน 10 คน กลุ่มที่ 2 พนักงานสอบสวนระดับชั้นสัญญาบัตร สังกัดกองบังคับการตำรวจนครบาลที่ 1-9 จำนวน 18 คนและพนักงานสอบสวนจากกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี จำนวน 5คน รวมทั้งสิ้น 23 คน จะเป็นผู้ที่มีประสบการณ์การทำคดีที่เกี่ยวข้องกับการฉ้อโกงจากการซื้อขายของออนไลน์โดยมีตำแหน่งเป็นพนักงานสอบสวนผู้ชำนาญการทั้ง 2 ส่วน ซึ่งพื้นที่ศึกษาอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร โดยเครื่องมือที่ใช้สำหรับการศึกษาเชิงคุณภาพในครั้งนี้เป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ เพื่อให้ทราบถึงแนวทางการป้องกันและสาเหตุของการถูกฉ้อโกงจากการซื้อสินค้าออนไลน์ ผลการศึกษา พบว่า จากสถานการณ์ ยุค Digital 4.0 มีการก่ออาชญากรรมทางเทคโนโลยีโดยเฉพาะอาชญากรรมผ่านระบบอินเตอร์เน็ตที่นิยมกันมาก ซึ่งกลุ่ม Generation Y ในประเทศไทยเป็นกลุ่มคนวัยทำงาน นักเรียน นักศึกษา ลักษณะนิสัยของกลุ่มคนวัยนี้จะมีพฤติกรรมซื้อของออนไลน์ จึงทำให้เกิดการฉ้อโกงจากการซื้อสินค้าออนไลน์มากขึ้น ซึ่งสาเหตุการตกเป็นเหยื่อที่ถูกฉ้อโกงจากการซื้อสินค้าออนไลน์ สาเหตุการตกเป็นเหยื่อ คือ การขาดประสบการณ์ ขาดความรอบคอบ และความโลภของเหยื่อ เป็นสาเหตุของการตกเป็นเหยื่อในที่สุด แนวทางการป้องกันตนเองของเหยื่อ ได้แก่ การซื้อสินค้าจากเว็ปไซต์ หรือเพจที่น่าเชื่อถือโดยพิจารณาการจดทะเบียนพาณิชย์ของร้านค้า ราคาสินค้าไม่แตกต่างจากราคาในท้องตลาด หรือการพิจารณาจากจำนวนผู้ติดตามร้านค้านั้น ๆ

เอกสารอ้างอิง

กฤษมันต์ วัฒนาณงค์. (2564). กระบวนการเรียนรู้ทางสังคม (Social Learning Processes). สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2565. จาก https://www.thairath.co.th/content/270870.

กฤษมันต์ วัฒนาณรงค์. (2564). ทฤษฎีการเรียนรู้ทางสังคม. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2565. จาก https://www.thairath.co.th/content/270870.

จิริทธิ์พล ภวูไชยจีรภทัร. (2560). ปัจจัยกดดันและปัจจัยการควบคุมตนเองกับการกระทำความผิดของเด็กและเยาวชน. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม 2567 จาก https://repository.nida.ac.th/server/api/core/bitstreams/dafd106e-8436-4203-81ef-80f91403a7d6/content.

ณัฐธรณ์ เดชสกุล. (2563). ปัญหาการฉ้อโกงซื้อขายสินค้าทางอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย. วารสารนวัตกรรมสังคม, 3(1), 137-153.

ตะวัน ตระการฤกษ์. (2552). การมีส่วนร่วมของราษฎรอาสาในการป้องกันปราบปรามอาชญากรรมในเขตพื้นที่รับผิดชอบของสถานีตำรวจภูธรเมืองสมุทรสาคร. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2567 จาก https://dric.nrct.go.th/Search/ShowFulltext/2/264738.

ประเทือง ธนิตผล. (2556). อาชญาวิทยาและทัณฑวิทยา. กรุงเทพฯ. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

พิสิฐ ระฆังวงษ์. (2561). การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตกเป็นเหยื่ออาชญากรรมที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์หลักสูตรมหาบัญฑิต สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. NIDA Wisdom Repository. สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2565 จาก https://repository.nida.ac.th/items/3df2d63e-8cfa-4699-9470-08095731432f.

พรชัย ขันตี และคณะ. (2558). ทฤษฎีอาชญาวิทยา: หลักการ งานวิจัย และนโยบายประยุกต์. กรุงเทพฯ: ส.เจริญ การพิมพ์.

รัชดา ธนาดิเรก. (2564). เปิดยอดร้องเรียนสินค้าออนไลน์ สายด่วน 1212 คนเจอตุ๋นผ่านเฟซบุ๊กพุ่งกระฉูด. สืบค้นเมื่อ. 15 ตุลาคม 2565 จาก https://www.dailynews.co.th/news/360625/.

ลดาวัลย์ รุ่งเรืองพัฒนา. (2548). พฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการตกเป็นเหยื่อข่มขืนของวัยรุ่นหญิงในสยามแสควร์. สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2565 จาก https://dric.nrct.go.th/Search/ShowFulltext/1/179385.

สุดสงวน สุธีสร. (2547). อาชญาวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สาวตรี สุขศรี. (2560). อาชญากรรมคอมพิวเตอร์/ไซเบอร์ กับทฤษฎีอาชญาวิทยา. วารสารนิติศาสตร์, 46(2), 415-432.

สำนักงานกองทุนสร้างเสริมสุขภาพ. (2562). พฤติกรรม Gen Y นิยมซื้อขายออนไลน์ ทำอย่างไรไม่ให้ถูกโกง. สืบค้นเมื่อ 22 ตุลาคม 2565 จาก https://resourcecenter.thaihealth.or.th/article/.

วรรณนิศา สุขสวัสดิ์. (2562). ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิผู้เสียหายในคดีอาญาตามพระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหายและค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่จำเลยในคดีอาญา พ.ศ. 2544 (แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2559). สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม 2567 จาก http://dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/6429/7/7.%e0%b8%9a%e0%b8%97%e0%b8%97%e0%b8%b5%e0%b9%88%202%20%2b.pdf.

หทัยชนก พิมพะกุล. (2562) รูปแบบของการฉ้อโกงซื้อขายออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2565 จาก http://journalgrad.ssru.ac.th/index.php/index/search/authors/view?.

อัณณพ ชูบำรุง และอุนิษา เลิศโตมรสกุล. (2555). อาชญากรรมและอาชญาวิทยา. กรุงเทพฯ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไทยรัฐ. (2565). บัญชีม้า. สืบค้นเมื่อ. 14 พฤศจิกายน 2565. จาก https://www.thairath.co.th/news0/politic/2748704.

Becker, G. (1976). The Economic Approach to Human Behavior. The University of Chicago Press: Chicago.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-11-15

รูปแบบการอ้างอิง

ชูสงค์ ว. ., กัลยะจิตร ส. ., & ปุญญฤทธิ์ ศ. . (2024). การป้องกันการตกเป็นเหยื่อที่ถูกฉ้อโกงจากการซื้อสินค้าออนไลน์ของวัยรุ่นไทย: กรณีศึกษากรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการบัณฑิตวิทยาลัยสวนดุสิต, 20(3), 107–121. สืบค้น จาก https://so19.tci-thaijo.org/index.php/SDUGSAJ/article/view/297

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย