การยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการเคมีวิเคราะห์ สาขาวิชาวิศวกรรมเคมี คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ตามมาตรฐาน ESPReL

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อประเมินและสำรวจห้องปฏิบัติการเคมีวิเคราะห์ด้านการจัดการความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ และ 2) เพื่อพัฒนาห้องปฏิบัติการเคมีวิเคราะห์ให้ปลอดภัยตามมาตฐานการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยห้องปฏิบัติการวิจัยในประเทศไทย (Enhancement of Safety Practice in Research Laboratory in Thailand, ESPReL) ซึ่งผู้วิจัยจัดเก็บข้อมูลและประเมินตามรายการสำรวจ (ESPReL Checklist) ตามองค์ประกอบของความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการทั้ง 7 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การบริหารระบบจัดการความปลอดภัย 2) ระบบการจัดการสารเคมี 3) ระบบการจัดการของเสีย 4) ลักษณะทางกายภาพของห้องปฏิบัติการ อุปกรณ์ และเครื่องมือ 5) ระบบการป้องกันและแก้ไขภัยอันตราย 6) การให้ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ และ 7) การจัดการข้อมูลและเอกสาร การประเมินความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการ ผลการศึกษาพบว่า ภาพรวมหลังการดำเนินการยกระดับความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการเคมีวิเคราะห์ ครั้งที่ 1 และ 2 สูงกว่าก่อนการดำเนินการ คิดเป็นร้อยละ 21.1 และ 24.8 ตามลำดับ เมื่อพิจารณาตามองค์ประกอบพบว่า องค์ประกอบที่ 6 และองค์ประกอบที่ 7 สามารถยกระดับความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการเคมีวิเคราะห์ตามมาตรฐาน ESPReL เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 100 เมื่อเทียบกับก่อนการดำเนินการ คิดเป็นร้อยละ 59.3 และ 53.6 ตามลำดับ รองลงมาคือ องค์ประกอบที่ 4 ก่อนและหลังการดำเนินการไม่มีการเปลี่ยน คิดเป็นร้อยละ 98.5 และการประเมินครั้งที่ 2 ขององค์ประกอบที่ 2, 1, 3, และ 5 คิดเป็นร้อยละ 94.1, 93.3, 92.7 และ 92.0 เมื่อเทียบกับก่อนการดำเนินการเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 11.8, 14.3, 9.7 และ 21.6 ตามลำดับ