แนวทางแก้ไขข้อพิพาทระหว่างมหาวิทยาลัยและนักศึกษาภายใต้กฎหมายไทย

ผู้แต่ง

  • เขมรัศมิ์ มณีสุวรรณ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเฉลิมกาญจนา

คำสำคัญ:

ข้อพิพาทมหาวิทยาลัย, นักศึกษา, กฎหมายการศึกษา, ศาลปกครอง, การอุทธรณ์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสาเหตุของข้อพิพาทระหว่างมหาวิทยาลัยและนักศึกษาในประเทศไทย วิเคราะห์กฎหมายที่เกี่ยวข้อง และเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาภายใต้หลักนิติธรรม งานวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ พระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 และพระราชบัญญัติว่าด้วยข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม พ.ศ. 2540 รวมถึงศึกษาคำพิพากษาของศาลปกครองและแนวปฏิบัติของต่างประเทศ ผลการวิจัยพบว่าข้อพิพาทที่เกิดขึ้นสามารถแบ่งเป็นสามกลุ่มหลัก ได้แก่ ข้อพิพาทด้านวินัยนักศึกษา ข้อพิพาทด้านค่าธรรมเนียมการศึกษา และข้อพิพาทด้านสิทธิและเสรีภาพของนักศึกษา นอกจากนี้ ระบบอุทธรณ์และร้องเรียนของมหาวิทยาลัยในปัจจุบันยังขาดความโปร่งใสและความเป็นอิสระเมื่อเปรียบเทียบกับแนวทางในต่างประเทศ งานวิจัยนี้เสนอให้มีการจัดตั้งหน่วยงาน Ombudsman ด้านการศึกษาเพื่อทำหน้าที่ตรวจสอบข้อร้องเรียนของนักศึกษา รวมถึงพัฒนาแพลตฟอร์มออนไลน์เพื่อให้กระบวนการอุทธรณ์มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ ควรมีการปรับปรุงกฎหมายเพื่อเพิ่มความคุ้มครองสิทธิของนักศึกษาและส่งเสริมแนวทางการระงับข้อพิพาทที่เป็นธรรม

References

Brown, A. (2018). The Role of University Ombudsman in Resolving Student Disputes: A

Comparative Study of the US and UK Models. Journal of Higher Education Law,

(3), 89-105.

Lee, S. (2020). Student Rights and Appeals in the UK and US: A Legal Analysis.

International Journal of Educational Policy, 15(2), 150-170.

Smith, J. (2015). Mediation and Conflict Resolution in Universities: The Effectiveness of

Student Ombudsman Offices in the US. Journal of Conflict Resolution in Higher

Education, 8(1), 120-135.

กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2564). แนวปฏิบัติในการบริหาร

มหาวิทยาลัยและการจัดการข้อพิพาทระหว่างมหาวิทยาลัยและนักศึกษา. สืบค้นจาก

www.mhesi.go.th

ชัยวัฒน์ สุขสม. (2562). การวิเคราะห์ข้อพิพาทเกี่ยวกับค่าธรรมเนียมการศึกษาของมหาวิทยาลัย

เอกชนในประเทศไทย. วารสารกฎหมายการศึกษา, 5(2), 45-60.

พระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562. ราชกิจจานุเบกษา.

พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539. ราชกิจจานุเบกษา.

พระราชบัญญัติว่าด้วยข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม พ.ศ. 2540. ราชกิจจานุเบกษา.

พระราชบัญญัติสถาบันอุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. 2546. ราชกิจจานุเบกษา.

วิษณุ เครืองาม. (2559). คำพิพากษาศาลปกครองเกี่ยวกับการอุทธรณ์คำสั่งลงโทษวินัยนักศึกษาใน

มหาวิทยาลัยของรัฐ. วารสารกฎหมายมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 23(1), 78-95.

วรพงษ์ กิจเจริญ. (2563). แนวทางการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในมหาวิทยาลัยไทย: กรณีศึกษา

คณะกรรมการอุทธรณ์และร้องทุกข์. วิทยานิพนธ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค. (2564). แนวทางการคุ้มครองผู้บริโภคด้านการศึกษา:

กรณีมหาวิทยาลัยเอกชน. สืบค้นจาก www.ocpb.go.th

สำนักงานศาลปกครอง. (2565). แนวทางการพิจารณาคดีปกครองเกี่ยวกับการอุทธรณ์คำสั่งทาง

ปกครองของมหาวิทยาลัย. สืบค้นจาก www.admincourt.go.th

เผยแพร่แล้ว

2025-03-30

How to Cite

มณีสุวรรณ เ. . (2025). แนวทางแก้ไขข้อพิพาทระหว่างมหาวิทยาลัยและนักศึกษาภายใต้กฎหมายไทย. วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา (Online), 11(2). สืบค้น จาก https://so19.tci-thaijo.org/index.php/cnujournal/article/view/1657