แนวทางแก้ไขข้อพิพาทระหว่างมหาวิทยาลัยและนักศึกษาภายใต้กฎหมายไทย
คำสำคัญ:
ข้อพิพาทมหาวิทยาลัย, นักศึกษา, กฎหมายการศึกษา, ศาลปกครอง, การอุทธรณ์บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสาเหตุของข้อพิพาทระหว่างมหาวิทยาลัยและนักศึกษาในประเทศไทย วิเคราะห์กฎหมายที่เกี่ยวข้อง และเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาภายใต้หลักนิติธรรม งานวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ พระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 และพระราชบัญญัติว่าด้วยข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม พ.ศ. 2540 รวมถึงศึกษาคำพิพากษาของศาลปกครองและแนวปฏิบัติของต่างประเทศ ผลการวิจัยพบว่าข้อพิพาทที่เกิดขึ้นสามารถแบ่งเป็นสามกลุ่มหลัก ได้แก่ ข้อพิพาทด้านวินัยนักศึกษา ข้อพิพาทด้านค่าธรรมเนียมการศึกษา และข้อพิพาทด้านสิทธิและเสรีภาพของนักศึกษา นอกจากนี้ ระบบอุทธรณ์และร้องเรียนของมหาวิทยาลัยในปัจจุบันยังขาดความโปร่งใสและความเป็นอิสระเมื่อเปรียบเทียบกับแนวทางในต่างประเทศ งานวิจัยนี้เสนอให้มีการจัดตั้งหน่วยงาน Ombudsman ด้านการศึกษาเพื่อทำหน้าที่ตรวจสอบข้อร้องเรียนของนักศึกษา รวมถึงพัฒนาแพลตฟอร์มออนไลน์เพื่อให้กระบวนการอุทธรณ์มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ ควรมีการปรับปรุงกฎหมายเพื่อเพิ่มความคุ้มครองสิทธิของนักศึกษาและส่งเสริมแนวทางการระงับข้อพิพาทที่เป็นธรรม
References
Brown, A. (2018). The Role of University Ombudsman in Resolving Student Disputes: A
Comparative Study of the US and UK Models. Journal of Higher Education Law,
(3), 89-105.
Lee, S. (2020). Student Rights and Appeals in the UK and US: A Legal Analysis.
International Journal of Educational Policy, 15(2), 150-170.
Smith, J. (2015). Mediation and Conflict Resolution in Universities: The Effectiveness of
Student Ombudsman Offices in the US. Journal of Conflict Resolution in Higher
Education, 8(1), 120-135.
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2564). แนวปฏิบัติในการบริหาร
มหาวิทยาลัยและการจัดการข้อพิพาทระหว่างมหาวิทยาลัยและนักศึกษา. สืบค้นจาก
www.mhesi.go.th
ชัยวัฒน์ สุขสม. (2562). การวิเคราะห์ข้อพิพาทเกี่ยวกับค่าธรรมเนียมการศึกษาของมหาวิทยาลัย
เอกชนในประเทศไทย. วารสารกฎหมายการศึกษา, 5(2), 45-60.
พระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562. ราชกิจจานุเบกษา.
พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539. ราชกิจจานุเบกษา.
พระราชบัญญัติว่าด้วยข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม พ.ศ. 2540. ราชกิจจานุเบกษา.
พระราชบัญญัติสถาบันอุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. 2546. ราชกิจจานุเบกษา.
วิษณุ เครืองาม. (2559). คำพิพากษาศาลปกครองเกี่ยวกับการอุทธรณ์คำสั่งลงโทษวินัยนักศึกษาใน
มหาวิทยาลัยของรัฐ. วารสารกฎหมายมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 23(1), 78-95.
วรพงษ์ กิจเจริญ. (2563). แนวทางการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในมหาวิทยาลัยไทย: กรณีศึกษา
คณะกรรมการอุทธรณ์และร้องทุกข์. วิทยานิพนธ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค. (2564). แนวทางการคุ้มครองผู้บริโภคด้านการศึกษา:
กรณีมหาวิทยาลัยเอกชน. สืบค้นจาก www.ocpb.go.th
สำนักงานศาลปกครอง. (2565). แนวทางการพิจารณาคดีปกครองเกี่ยวกับการอุทธรณ์คำสั่งทาง
ปกครองของมหาวิทยาลัย. สืบค้นจาก www.admincourt.go.th
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา (Online)

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.