ผลกระทบของนโยบายงดสูบบุหรี่ในพื้นที่สาธารณะต่อพฤติกรรมของประชาชน

ผู้แต่ง

  • ฐณิชา สาลีพันธ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเฉลิมกาญจนา

คำสำคัญ:

นโยบายงดสูบบุหรี่, พฤติกรรมประชาชน, การบังคับใช้กฎหมาย, ควันบุหรี่มือสอง, พฤติกรรมการเปลี่ยนแปลง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบของนโยบายงดสูบบุหรี่ในพื้นที่สาธารณะต่อพฤติกรรมของประชาชน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยประชาชนทั่วไปจำนวน 385 คน ซึ่งแบ่งเป็นผู้สูบบุหรี่ ผู้ไม่สูบบุหรี่ และเจ้าหน้าที่บังคับใช้กฎหมาย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา เช่น ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติวิเคราะห์ เช่น Chi-square test และ Regression Analysis

ผลการวิจัยพบว่า 80% ของประชาชนมีความเข้าใจเกี่ยวกับนโยบายงดสูบบุหรี่ในระดับสูง และ 65% ของผู้สูบบุหรี่ลดจำนวนการสูบเมื่ออยู่ในพื้นที่ห้ามสูบ นอกจากนี้ ยังพบว่า การบังคับใช้กฎหมายมีผลโดยตรงต่ออัตราการปฏิบัติตามนโยบาย (p < 0.05) และ 75% ของประชาชนมีความพึงพอใจต่อมาตรการปลอดบุหรี่ อย่างไรก็ตาม ยังมี 25% ของผู้สูบบุหรี่ที่เลือกเปลี่ยนสถานที่สูบแทนที่จะลดการสูบ ซึ่งสะท้อนถึงความท้าทายในการบังคับใช้กฎหมายที่ยังไม่ทั่วถึง

ข้อเสนอแนะของการวิจัย ได้แก่ การเพิ่มมาตรการบังคับใช้กฎหมายให้มีประสิทธิภาพ เช่น การเพิ่มเจ้าหน้าที่ตรวจตรา การใช้เทคโนโลยีในการตรวจจับ และการรณรงค์ให้ความรู้กับประชาชน นอกจากนี้ ควรมีการกำหนดพื้นที่สำหรับสูบบุหรี่ที่เหมาะสม และการศึกษาปัจจัยทางจิตวิทยาเพิ่มเติมเพื่อสนับสนุนการลดการสูบบุหรี่ในระยะยาว

References

Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human

Decision Processes, 50(2), 179-211.

Borland, R., Yong, H. H., Siahpush, M., Hyland, A., Campbell, S., Hastings, G., & Fong, G.

T. (2018). Support for and reported compliance with smoke-free restaurants and

bars by smokers in four countries: Findings from the International Tobacco

Control (ITC) Four Country Survey. Tobacco Control, 15(3), iii34-iii41.

Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1983). Stages and processes of self-change of

smoking: Toward an integrative model of change. Journal of Consulting and

Clinical Psychology, 51(3), 390-395.

Rosenstock, I. M. (1974). Historical origins of the health belief model. Health Education

Monographs, 2(4), 328-335.

Tan, C. E., & Glantz, S. A. (2020). Associations between smoke-free laws and lower

hospitalizations for heart attacks and stroke in the United States: A systematic

review and meta-analysis. Circulation, 126(18), 2177-2183.

World Health Organization (WHO). (2021). WHO report on the global tobacco epidemic

: Addressing new and emerging products. Geneva: WHO Press.

กระทรวงสาธารณสุข. (2560). พระราชบัญญัติควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ: สำนัก

กฎหมาย กระทรวงสาธารณสุข.

ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (TRC). (2564). ผลกระทบของควันบุหรี่มือสองต่อ

สุขภาพและสังคม. กรุงเทพฯ: สสส.

สมชาย พงษ์สวัสดิ์ และคณะ. (2563). ความคิดเห็นของประชาชนต่อมาตรการปลอดบุหรี่ในสถานที่

ราชการ. วารสารสาธารณสุขไทย, 30(2), 45-60.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). (2565). สถานการณ์การสูบบุหรี่และควัน

บุหรี่มือสองในประเทศไทย. สืบค้นจาก https://www.thaihealth.or.th

เผยแพร่แล้ว

2025-03-22

How to Cite

สาลีพันธ์ ฐ. . . (2025). ผลกระทบของนโยบายงดสูบบุหรี่ในพื้นที่สาธารณะต่อพฤติกรรมของประชาชน . วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา (Online), 11(1). สืบค้น จาก https://so19.tci-thaijo.org/index.php/cnujournal/article/view/1646