การศึกษาเปรียบเทียบบริการสาธารณสุขของภาครัฐและเอกชนในระดับชุมชน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบบริการสาธารณสุขของภาครัฐและเอกชนในระดับชุมชน โดยพิจารณาด้านคุณภาพการให้บริการ การเข้าถึง และความพึงพอใจของประชาชน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ ประชาชนทั่วไป 370 คน บุคลากรทางการแพทย์ 133 คน และผู้บริหารสถานพยาบาล 44 คน ซึ่งคัดเลือกโดยการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น (Stratified Random Sampling) การเก็บข้อมูลใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก จากนั้นวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา (ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) และสถิติเชิงอนุมาน (t-test และ ANOVA)

ผลการวิจัยพบว่า สถานพยาบาลภาคเอกชนมีคะแนนคุณภาพการให้บริการสูงกว่าสถานพยาบาลภาครัฐ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยเฉพาะในด้าน เทคโนโลยีทางการแพทย์ ความรวดเร็วในการให้บริการ และสภาพแวดล้อมของสถานพยาบาล อย่างไรก็ตาม ค่าใช้จ่ายที่สูงของภาคเอกชนเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ประชาชนจำนวนมากยังคงเลือกใช้บริการของภาครัฐ แม้ว่าจะต้องรอคิวนานและประสบปัญหาด้านทรัพยากรที่จำกัด นอกจากนี้ พบว่าปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความพึงพอใจของประชาชน ได้แก่ คุณภาพการรักษา ระยะเวลาการรอคอย ค่าใช้จ่าย และความสะดวกในการเดินทาง

จากการอภิปรายผลและทบทวนวรรณกรรม พบว่า หลักการของ SERVQUAL Model และแนวคิดโครงสร้าง-กระบวนการ-ผลลัพธ์ของ Donabedian สามารถอธิบายผลลัพธ์ของการศึกษาได้เป็นอย่างดี ทั้งนี้ ข้อเสนอแนะของการวิจัยคือ ภาครัฐควรเพิ่มงบประมาณในการพัฒนาบริการ ลดระยะเวลาการรอคอย และนำเทคโนโลยีใหม่มาใช้เพื่อปรับปรุงคุณภาพการให้บริการ ในขณะที่ ภาคเอกชนควรมีโครงการร่วมมือกับภาครัฐเพื่อลดภาระค่าใช้จ่ายของประชาชน และขยายโอกาสในการเข้าถึงบริการสุขภาพที่มีคุณภาพมากขึ้น