การพัฒนาจิตตามแนววิปัสสนากรรมฐานในสังคมวิถีใหม่
คำสำคัญ:
การพัฒนาจิต, วิปัสสนากรรมฐาน, สังคมวิถีใหม่บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาวิเคราะห์การพัฒนาจิตตามแนววิปัสสนากรรมฐานในสังคมยุควิถีใหม่ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาจิตใจซึ่งถือเป็นเรื่องที่สำคัญและเป็นกระบวนการพัฒนาแนวทางการดำรงชีวิตนั่นคือวิปัสสนากรรมฐาน คนทั้งหลายก็ย่อมมีกิเลสอยู่ก็ย่อมมีความทุกข์ทางใจไม่มากก็น้อย เพราะว่าธรรมชาติของจิตมีการยึดมั่นถือมั่นในอารมณ์ ดังนั้นจึงทำให้ถูกปรุงแต่งและทุกข์ หากปล่อยวางไม่ได้ ความทุกข์ก็จะเกิดขึ้นในจิตใจความสุขที่สูงกว่ากามสุขคือสุขที่เกิดจากการเข้าถึงสมาธิจนกระทั่งถึงความสุขสูงสุดพระนิพพานสุข นอกจากนี้การพัฒนาจิตตามแนววิปัสสนากรรมฐานยังช่วยเสริมสร้างคุณภาพชีวิตและความสงบสุขภายในจิตใจของบุคคล ซึ่งส่งผลดีต่อสังคมโดยรวม บทความนี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการนำหลักวิปัสสนากรรมฐานมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันเพื่อให้สามารถดำรงชีวิตอย่างมีความสุขได้ วิปัสสนากรรมฐานเป็นเครื่องมือหรือวิธีการที่มีความสำคัญและจำเป็นมากในการพัฒนาจิตวิญญาณ ดังนั้นการบริหารจิตและการเจริญสติในชีวิตประจำวัน จึงกลายมาเป็นสิ่งที่มีความสำคัญ สำหรับคนในยุคสมัยวิถีใหม่ในสิ่งเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทต่อการใช้ชีวิต ตลอดการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ การเปลี่ยนแปลงทางสิ่งแวดล้อม และการพัฒนาทางวัฒนธรรมและสังคม ดังนั้นคนทั้งหลายจึงมีความสนใจที่จะศึกษาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพิ่มมากขึ้น เพื่อใช้เป็นโอสถรักษาความทุกข์กาย ทุกข์ใจของตนเอง โดยเฉพาะการเจริญสติปัฏฐาน 4 ตามหลักมหาสติปัฏฐานสูตรที่ยอมรับกันทั่วโลกว่าสามารถพัฒนาสติปัญญาและแก้ปัญหาทางด้านจิตใจของผู้คนในสังคมวิถีใหม่
References
กรมสุขภาพจิต. (2563). New normal ชีวิตวิถีใหม่. เรียกใช้เมื่อ 25 สิงหาคม 2567 จาก https://dmh.go.th/news/view.asp?id=2288.
พระครูอนุกูลกัลยาณกิจ (วิชัย วชิรญาโณ). (2565). การพัฒนาวิธีการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานเพื่อสู่ผลสัมฤทธิ์. วารสารมจรบาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 8(3), 12-34.
พระมหานิพิฐพนธ์ จิรวฑฺฒโน. (2564). การพัฒนาอารมณ์ตามแนวพุทธจิตวิทยาในสังคมชีวิตวิถีใหม่. วารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์, 6(2), 89-101.
พระมหาผล นาควโร. (2563). การพัฒนาจิตตามแนววิปัสสนากรรมฐานในสังคมยุค 4.0. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์, 5(2), 162-175.
พระมหายุทธพิชาญ ทองจันทร์. (2565). วิถีชีวิตใหม่ (New Normal) ที่ต้องใฝ่ธรรม. วารสารธรรมมงคล, 9(1), 45-58.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
องค์การอนามัยโลก. (2023). ความเหงาและความโดดเดี่ยวทางสังคมในหมู่ผู้สูงอายุและเยาวชน: แนวโน้มและผลกระทบ 2020–2022. เรียกใช้เมื่อ 25 สิงหาคม 2567 จากhttps://www.who.int/publications/i.
Manuti, A., & Van der Heijden, B. (2022). How normal is the new normal? Individual and organizational implications of the COVID-19 pandemic. Human Resource Management Review.
Idris, A., & Imanuella, S. F. (2024). Social transformation in the new normal: A reflection. In The new normal and its impact on society (pp. 65-67). Springer.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารสินธุ์โสธร

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish with Journal of TCI agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) that allows others to share the work with an acknowledgment of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgment of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.