บทบาทผู้แทนราษฎรภาคเหนือชุดแรกในสายธารประวัติศาสตร์การเมืองไทยหลังการปฏิวัติสยาม 2475
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งศึกษาและอธิบายภูมิหลัง และการตอบสนองต่อระบอบการเมืองใหม่ของกลุ่มผู้แทนราษฎรภาคเหนือที่มาจากการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกของสยาม พ.ศ. 2476 หลังการการปฏิวัติสยามในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 นำมาสู่การได้มาซึ่งรัฐธรรมนูญที่ได้ออกแบบโครงสร้างหน้าที่ของสถาบันทางการเมืองใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งได้ปรากฏขึ้นของ “รัฐสภา” ที่เป็นสถาบันทางการเมืองใหม่ที่เป็นกลไกการปกครองที่เปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าไปมีส่วนร่วมในการปกครอง ที่สำคัญนั้นภายใต้ระบอบการเมืองใหม่ได้กำหนดให้มี “สมาชิกผู้แทนราษฎร” ที่จะต้องเข้ามาทำหน้าเป็นตัวแทนของประชาชนและทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติ เพราะฉะนั้นแล้ว “สมาชิกผู้แทนราษฎร” ในช่วงต้นระบอบประชาธิปไตยนี้มีภูมิหลังอย่างไร มีบทบาทอย่างไรในพื้นที่ รวมไปถึงผู้แทนราษฎรนั้นมีบทบาทอย่างไรในการตอบสนองต่อระบอบการเมืองใหม่ ซึ่งที่กล่าวมานี้ล้วนแล้วเป็นภาพสะท้อนการเมืองในช่วงเริ่มต้นของระบอบประชาธิปไตยในสยามที่เปิดโอกาสให้คนกลุ่มอื่นสามารถเข้าร่วมาปกครองประเทศ
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Thawatt Mokarapong. (1983). History of the Thai Revolution A Study in Political Behaviour. Bangkok: Thai Watana Panich.
Walter F. Vella, Chaiyo! King Vajiravudh and the Development of Thai Nationalism. 2019. University of Hawaii Press.
ชัยอนันต์ สมุทวณิช. (2523). การเมืองการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองทางการเมืองไทย 2411-2475, กรุงเทพฯ: คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐพล ใจจริง (บรรณาธิการ). (2564). ปฏิวัติ ร.ศ. 130. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มติชน, 2564.
ดารารัตน์ เมตตาริกานนท์. (2546). การเมืองสองฝั่งโขง การรวมกลุ่มทางการเมืองของ ส.ส. อีสาน พ.ศ. 2476-2494. กรุงเทพฯ: มติชน.
นรนิติ เศรษฐบุตร. (2559). ดุสิตธานี : การทดลองจัดการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเมื่อ พ.ศ.2461. กรุงเทพฯ : สถาบันพระปกเกล้า.
ปาฐกถาผู้แทนราษฎร เรื่อง สภาพของจังหวัดต่าง ๆ. (2539). กรุงเทพฯ: สมาคมมิตรภาพญี่ปุ่น-ไทย.
ภูริ ฟูวงศ์เจริญ. (2564). รายงานวิจัยเรื่อง การเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกของสยาม: บ่อเกิด โครงสร้างเชิงสถาบัน และปฏิกิริยาทางสังคม. พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว, สถาบันพระปกเกล้า.
ลิขิต ธีรเวคิน. (2544). วิวัฒนาการการเมืองการปกครองไทย,พิมพ์ครั้งที่ 8.กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สนธิ เตชานันท์. (2545). แผนพัฒนาการเมืองไปสู่การปกครอง “ประชาธิปไตย” ตามแนวพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2469-2475. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: สถาบัน พระปกเกล้า จัดพิมพ์ในงานพิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
สายชล สัตยานุรักษ์. (2558). “การต่อสู้ในการบัญญัติศัพท์ก่อนและหลังการปฏิวัติ พ.ศ. 2475” ใน ประวัติศาสตร์รัฐไทยและสังคมไทย, เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ นายเขมชาติ บุณยรัตพันธุ์ ณ เมรุวัดธาตุทอง กรุงเทพมหานคร วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2538. ม.ป.ท. : ม.ป.พ
อมรดรุณารักษ์ (แจ่ม), จมื่น. (2512). ดุสิตธานี. พระนคร: องค์การค้าของคุรุสภา.
เอกสารหอจดหมายเหตุแห่งชาติ
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. มท.0201.1.1/146 เรื่อง หลวงศรีประกาศ ขออนุญาตพิมพ์หนังสือว่าด้วยการ อนามัยใหม่ ของนายแพทย์ยงฮั้ว ซัวเจริญวงศ์ เพื่อแจกแก่ประชาชน (2479).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. มท.0201.1.1/146 เรื่อง หลวงศรีประกาศ ขออนุญาตพิมพ์หนังสือว่าด้วยการ อนามัยใหม่ ของนายแพทย์ยงฮั้ว ซัวเจริญวงศ์ เพื่อแจกแก่ประชาชน (2479).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. สร.0201.8/57 เรื่อง หลวงศรีประกาศ (พ.ศ. 2477).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.สร.0201.8/58 เรื่อง นายดาบเทียม ศรีพิสิฐ (พ.ศ. 2477).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. สร.0201.8/80 เรื่อง พระยาวินัยสุนทร (พ.ศ. 2479).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2) สร. 0201. 18/ 9 เรื่อง เจ้าหน้าที่สำนักงานโฆษณาการแสดงปาฐกถา ระบอบการปกครองแบบรัฐธรรมนูญ (11 มกราคม 2477-10 ตุลาคม 2478).
ออนไลน์
“พานรัฐธรรมนูญ : การช่วงชิงอำนาจหลังปฏิวัติบนสัญลักษณ์ศักดิ์สิทธิ์” (2566). สืบค้นเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2466. จาก https://shorturl.asia/3hIpH.
นางเกษราภรณ์ กุณรักษ์ (ผู้เรียบเรียง). “รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม ฉบับจำลอง”. สืบค้นเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2466. จาก : https://shorturl.asia/b47qt.