The Urbanization of Pratunam Area in 1905-2007
Main Article Content
Abstract
This research paper aims to study the urbanization of Pratunam, one of the major commercial business districts in Bangkok, from 1905 to 2007 through historical methods. The objectives of this research are 1) studying the changes in physical spaces in Pratunam 2) studying the factors of urbanization in Pratunam. The research found that the urbanization of Pratunam area can be divided into 3 major periods: 1) the period between 1905 - 1957, which was the birth period of the Pratunam area; the excavation of the Saen Saeb Canal during the reign of King Rama III resulted in agricultural land, grabbing on both sides of the canal. During the reign of King Rama V, a floodgate called "Pratunam Wang Sa Pathum" was built in Thung Bang Kapi for cultivation and transportation, turning the area into a community area. The area was located a floating market, palaces and official residents. When Ratchaprarob Road was cut, and Phetchaburi Road was intersected, the Pratunam area was urbanized. Chalermlok Market was made in Phetchaburi Road. 2) Between 1957 and 1997, during the era of industrial capitalism, Pratunam became one of the major business districts in Bangkok due to the construction of New Phetchaburi Road in 1963. Chalermlok Market was demolished. In addition, a group of investors came to develop the Pratunam area, turning it into an entertainment venue. modern nightclubs and shopping centers. 3) During the year 1997-2007, many businesses in Pratunam, such as cinemas and malls, were stagnated and were shut down due to the economic crisis of 1997.
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ, สำนัก. เอกสารรายงานการประชุมเสนาบดี รัชกาลที่ 6 กระทรวงคมนาคม มร.6 คค/7
เรื่องรวมโรงงานต่าง ๆ ของกรมรถไฟไว้ที่ตำบลมักกะสัน และจัดโรงงานวัดมักกะสันเป็นโรงงานกลาง (27 กรกฎาคม 2460 - 24 กันยายน 2461).
_______. เอกสารกระทรวงพาณิชย์ พณ 0301.1.1/8 (2470 - 72) เรื่องการปรับปรุงแบ่งส่วนราชการของกรม.
หนังสือและบทความ
กองจดหมายเหตุแห่งชาติ, กรมศิลปากร. (2525). จดหมายเหตุการณ์อนุรักษ์กรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ:
กรมศิลปากร.
ฉลองรัฐ เฌอมาลย์ชลมารค. (2554, กรกฎาคม - ธันวาคม). ภาพยนตร์ไทยกับยุคเปลี่ยนผ่านเทคโนโลยี. นิเทศ
ศาสตรปริทัศน์. 18(1). หน้า 10 - 11.
ฉัตรชัย พงศ์ประยูร. (2536). การตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ทฤษฎีและแนวปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: ภาควิชาภูมิศาสตร์
คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เดอะเนชั่นรีวิว. (2520, 7 ตุลาคม). ศูนย์การค้าประตูน้ำ. เดอะเนชั่น.
เทพชู ทับทอง. (2545). อนุทินกรุงเทพฯ ภาพแห่งความทรงจำ. กรุงเทพฯ: ปิรามิด.
แน่งน้อย ศักดิ์ศรี, ม.ร.ว, และคณะ. (2534). องค์ประกอบทางกายภาพกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประชาชาติธุรกิจ. (2530, 22 สิงหาคม). เปิดโครงการจุลดิศ ทาวเวอร์ ที่อยู่อาศัยแห่งใหม่ย่านประตูน้ำ. ประชา
ชาติธุรกิจ. 13(18).
_______. (2531, 30 เมษายน). ทำเลห้างสรรพสินค้า สายทางที่เปลี่ยนทิศ. ประชาชาติธุรกิจ. หน้า 19
_______. (2531, 22 ตุลาคม). ทุ่มพันล้านเนรมิต ใบหยก 2 สูง 80 ชั้นรับนักธุรกิจนอก. ประชาชาติธุรกิจ. .......
_______. (2531, 26 - 28 ตุลาคม). ราชปรารภสุดเฟื่อง ตึกสูงสะพรั่งสองฝาก. ประชาชาติธุรกิจ. 14(12).
ปิยนาถ บุนนาค, ดวงพร นพคุณ และสุวัฒนา ธาดานิติ. (2525). คลองในกรุงเทพฯ: ความเป็นมาการ
เปลี่ยนแปลงและผลกระทบต่อกรุงเทพฯ ในรอบ 200 ปี (พ.ศ. 2325 - 2525). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พอพันธ์ อุยยานนท์. (2564). ประวัติศาสตร์เศรษฐกิจแห่งประเทศไทย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มติชน. (2550, 14 ตุลาคม). พันธ์เลิศ ใบหยก ผู้ชายบนตึกสูงที่สุดในประเทศไทย. มติชน. หน้า 17-18.
โรม บุนนาค. (2563, 19 - 25 ธันวาคม). จากทุ่งปทุมวัน มาเป็นราชประสงค์ในวันนี้. ผู้จัดการสุดสัปดาห์. 12
(582).
ลาวัณย์ โชตามระ. (2529). ชีวิตชาวกรุงเมื่อค่อนศตวรรษมาแล้วและชีวิตชาวกรุงสมัยสงคราม. กรุงเทพฯ:
สำนักพิมพ์แพร่พิทยา.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2565). พจนานุกรมศัพท์ผังเมือง ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ : สำนักงาน
ราชบัณฑิตยสภา,
ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย. (2546). ชื่อบ้านนามในกรุงเทพฯ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
สยามโพสต์. (2538, 21 กรกฎาคม). สยามโพสต์. 3(1066).
สำนักการโยธา กรุงเทพมหานคร. (2557). ตำนานงานโยธา. กรุงเทพฯ: สำนักการโยธา กรุงเทพมหานคร.
สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์. (2555). ปทุมวนานุสรณ์: โครงการบูรณปฎิสังขรณ์วัดปทุมวนาราม
Thai collection architecture. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
อเนก นาวิกมูล. (2542). วังบ้านฐานถิ่น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แสงดาว.
(2510). โสภาราตรีที่ถนนเพชรบุรีตัดใหม่. อนุสาร อ.ส.ท. ปีที่ 7 (6) : 69 - 75.
(2515). อนุสรณ์ 100 ปี พระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร). นครหลวงฯ: คณะกรรมการบริษัทนายเลิศ.
(2566). หนังสือที่ระลึกในพิธีพระราชทานเพลิงศพ หม่อมราชวงศ์ นิวัตวาร ณ ป้อมเพชร. กรุงเทพฯ: บริษัท
พิมพ์ดี จำกัด.
วิทยานิพนธ์และงานวิจัย
พิมพ์อุมา โตสินธพ. (2548). คลองเชื่อมกับพัฒนาการของชุมชนในลุ่มแม่น้ำบางปะกงระหว่าง พ.ศ. 2420 –
วิทยานิพนธ์ ศศ.ม. (ประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้). นครปฐม: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
วิสุทธา กฤตยาพิมลพร. (2550). พัฒนาการธุรกิจเสื้อผ้าสำเร็จรูปย่านประตูน้ำ. วิทยานิพนธ์ ศ.ม.
(เศรษฐศาสตร์การเมือง). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อมรรัตน์ การะเวก. (2549). พัฒนาการของย่านการค้าประตูน้ำ กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ ผ.ม.
(การวางผังเมือง). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สัมภาษณ์
กัลยาณี อาชาวรัตน์, การสื่อสารส่วนบุคคล, 19 พฤศจิกายน 2566.
พีระพงษ์ เต็มบุญเกียรติ, การสื่อสารส่วนบุคคล, 6 พฤศจิกายน 2566.
แหล่งข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
ปริญญา ตรีน้อยใส. (2526). คอลัมน์มองบ้านมองเมือง. มติชนสุดสัปดาห์. ฉบับวันที่ 27 พฤษภาคม - 2
มิถุนายน 2565. จาก www.matichonweekly.com.
โลจน์ นันทิวัชรินทร์. (2567). พระตำหนักใหญ่ วังสระปทุม. จาก https://readthecloud.co/sa-pathum-
palace/
BeerBaiyoke. (2565, 20 เมษายน). History of Baiyoke Sky tower ต้องผ่านอุปสรรค และเรื่องราวอะไร
มาบ้าง. (Video). YouTube, https://youtu.be/ON-DBMcxEXk?si=I98yLs_EaGAcrUU7