Civilized by Sena: Sena Suksa Lae Phae Vidyasastra and a Presentation of Scientific Knowledge
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This article proposes that when a relativism of civilization had led to a contest with its dominant power, the Siamese elite tried their best to change the meaning of civilization, originally in determining a discrete identity between the elite and the common people within the kingdom, toward a venture of the scientific advancement and technological progress. Thereon, this newly tuned definition was respectively illustrated in the publication of the royal cadet academy, namely Sena Suksa Lae Phae Vidyasastra, literally the military knowledge and the transmition of science. Apparently, this journal aimed to nurture the scientific knowledge for cadets as well as be a public space for disseminating various sciences new to the public reader. Thus, Sena Suksa Lae Phae Vidyasastra was a publication both enhancing the scienctific knowledge within its own office and disseminating general knowledge to the common Siamese under a new definition of civilization and modernity as sanctioned by the Siamese elite.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
ข้อบังคับการรับบุคคลที่สมัคเข้าเป็นนักเรียนโรงเรียนนายร้อยทหารบก รัตนโกสินทรศก ๑๒๗. (ร.ศ.126, วันที่ 15 ธันวาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 24 ตอนที่ 37. หน้า 969-975.
แจ้งความกระทรวงกระลาโหม เรื่อง ประกาศหลักสูตร์สำหรับผู้สมัคเข้าเปนนักเรียนนายร้อยแลนักเรียนนายดาบ. (วันที่ 20 กันยายน พ.ศ.2457). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 31 ตอน ๐ง. หน้า 1343-1369.
หลักสูตร์สอบวิชาผู้สมัคเข้าเปนนักเรียนนายร้อยแลนักเรียนนายดาบ ร.ศ.๑๓๑. (ร.ศ.131, 28 เมษายน)” ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 29 ตอนที่ ๐ง. หน้า 220-238.
กำแพงเพ็ชรอรรคโยธิน, นายพันเอกพระเจ้าลูกเธอกรมหมื่น. (2449). ตำราวิชาทหารช่าง วิธีขุดบ่อระเบิด แลวิธีใช้ดินระเบิด. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.
ชาติเดชอุดม, พลตรี หม่อม. (2447). สมุดสรรพาวุธวิธี เล่ม ๑. กรมยุทธศึกษา.
ทวีศักดิ์ เผือกสม. (2561). หยดเลือด จารึก และแท่นพิมพ์: ว่าด้วยความรู้/ความจริงของชนชั้นนำสยาม พ.ศ.2325-2411. กรุงเทพฯ: Illuminations Editions.
ทองทีฆายุ ทองใหญ่, พันเอก หม่อมเจ้า. (2465). ตำราเฆมีวิทยา. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.
ธงชัย วินิจจะกูล. (2560). ภาวะอย่างไรหนอที่เรียกว่าศิวิไลซ์: เมื่อชนชั้นนำสยามสมัยรัชกาลที่ 5 แสวงหาสถานะของตนเองผ่านการเดินทางและพิพิธภัณฑ์ทั้งในและนอกประเทศ. ใน คนไทย/คนอื่น: ว่าด้วยคนอื่นของความเป็นไทย. อัญชลี มณีโรจน์. หน้า 37-90. นนทบุรี: ฟ้าเดียวกัน.
ประวัติกระทรวงศึกษาธิการ. (2507). พิมพ์เป็นที่ระลึกในวันครบเจ็ดสิบสองปีของกระทรวง วันที่ 1 เมษายน พุทธศักราช 2507. กรุงเทพฯ: องค์การค้าคุรุสภา.
พิษณุโลกประชานาถ, จอมพล สมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้า กรมหลวง. (2463). คำชี้แจงของนายกสภาบำรุงวิทยาศาสตร์ในทหารบก เรื่องการออกหนังสือแผ่วิทยาศาสตร์. ใน กระแสร์พระดำรัสและคำชี้แจง. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงศ์ ทรงสร้างเพื่ออุทิศส่วนกุศลทักษิณานุปทานถวายแด่สมเด็จพระชนกนาถ เนื่องในงานพระเมรุท้องสนามหลวง เดือนกันยายน 2463. หน้า 94-100.
พีรณัฐ เปี่ยมศักดิ์สันติ. (2566). สายพันธ์พ้นธรรมชาติ: การจัดจำแนกสัตว์และการคัดสรรสายพันธุ์ภายใต้การอนุบาลในสยาม. พิษณุโลก: มูลนิธิเพื่อการวิจัยสังคมเอเชีย.
รชดาภิเษก. ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พิมพ์พระราชทานในงานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ณ พระเมรุ ท้องสนามหลวง วันเสาร์ที่ 15 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2551.
โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า. (2510). ประวัติโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเหล้าเจ้าอยู่หัว. ม.ป.ท.:โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า.
วารุณี โอสถารมย์. (2522). การศึกษาในสังคมไทย พ.ศ. 2411-พ.ศ. 2475. วิทยานิพนธ์ อ.ม. (ประวัติศาสตร์). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรเชษ์ฐ สุขลาภกิจ. (2561). ผัวเดียว เมีย...เดียว อาณานิคมครอบครัวในสยาม. กรุงเทพฯ: มติชน.
อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พันเอก พระวิทยาสารรณยุต. (2507). ณ ฌาปนกิจสถานกองทัพบก วัดโสมนัสวิหาร วันที่ 29 มกราคม พ.ศ.2507.
อัจฉราพร กมุทพิสมัย. (2524). กบฏ ร.ศ.130: ศึกษากรณีการปฏิรูปทางการปกครองและกลุ่ม “ทหารใหม่.” วิทยานิพนธ์ อ.ม.(ประวัติศาสตร์). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Battye, Noel A. (1974). The Military, Government and Society in Siam, 1868-1910: Politics and Military Reform during the Reign of King Chulalongkorn. Dissertation, Ph.D. (History). Cornell University.
Bowler, Peter J. (2017). A History of the Future: Prophets of Progress from H.G. Well to Isaac Asimov. New York: Cambridge University Press.
Harrison, Rachel V. and Jackson Peter A. (2009, November). Introduction: Siam’s/ Thailand’s construction of modernity under the influence of the Colonial West. South East Asia Research. 17(3): 325-60.
Loos, Tamara (2006). Subject Siam: Family, Law, and Colonial Modernity in Thailand. New York: Cornell University Press.
Low, Morris F. (2022). East and Southeast Asia: A Commentary. In The Cambridge History of Science Volume 8: Modern Science in National,
Transnational, and Global Context. Hugh Richard Slotten, Ronald L. Numbers and David N. Livingtone (eds). pp. 626-637. Cambridge: Cambridge University Press.
จรัสชวนะพันธ์, ขุน. (ร.ศ.126, 1 พฤษภาคม). วิทยาศาสตร์เบื้องต้น. วิทยาจารย์. 7(9): 281-293.
ชื่น, ร้อยโท. (2457, 1 พฤษภาคม). สิ่งมีชีวิตซึ่งเห็นด้วยตาเปล่าไม่ได้. วิทยาจารย์. 14(9): 384-397.
อ่ำ บุญไทย์. (2467, 15 มกราคม). แบคทีเรียในการกสิกรรม. วิทยาจารย์. 25(2): 91-102.
เจ้าน่าที่ของสภาบำรุงวิทยาศาสตร์ทหารบก. (2466, พฤษภาคม). คำนำพแนกวิทยาศาสตร์.
เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 7(5): 663-64.
แฉ่ง เปล่งวิทยา, ร้อยโท. (2466, มกราคม). การศึกษาธรรมดาวิทยาและธรรมชาติวิทยา.
เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 8(1): 121-2.
เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. (2466, กุมภาพันธ์). การศึกษาธรรมดาวิทยาและธรรมชาติวิทยา. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 8(2): 281-2.
เชื้อ ขำภโต, ร้อยโท. (2467, มกราคม). แสงมฤตยูชนิดใหม่. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 9(1): 117-121.
ทรัพย์ นุตสถิตย์. (2474, สิงหาคม). แผ่ผลวิทยาศาสตร์. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 15(8): 329-331.
ไทร ปัณฑุรัตน์. (2463, มกราคม). ความรู้เรื่องสัตว์เดรัจฉาน. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์ 5(1): 89-93.
พ. อุณหเลขกะ. (2464, มกราคม). ฟิชิกของการเพาะปลูก. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์ 6(1): 127-29.
พ. อุณหเลขกะ. (2464, กุมภาพันธ์). ฟิชิกของการเพาะปลูก. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 6(2): 241-43.
พ. อุณหเลขกะ. (2464, มีนาคม). ฟิชิกของการเพาะปลูก. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 6(3): 364-66.
ฟื้น สุนทรภัค, ร้อยเอก. (2466, มิถุนายน). เฆมีวิทยาวิทยา. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 7(6) : 788-92.
ฟื้น สุนทรภัค, ร้อยเอก. (2466, กรกฎาคม). เฆมีวิทยาวิทยา. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 7(7): 918-19.
ฟื้น สุนทรภัค, ร้อยเอก. (2470, พฤษภาคม). เฆมีวิทยาวิทยา. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 11(5): 931-35.
วิทยาสารรณยุทธ, พระ. (2470, มิถุนายน). เฆมีวิทยา. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 11(6): 1118-19.
วิทยาสารรณยุทธ, พระ. (2470, กันยายน). เฆมีวิทยา. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 11(9): 1629-30.
สันทัดวิทยาสาส์น, หลวง. (2463, มกราคม). ชีวะวิทยาอย่างสามัญแห่งจุลินทรีย์ และการศึกษาของวิทยาพแนกนี้. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 5(1): 97-107.
สันทัดวิทยาสาส์น, หลวง. (2463, กุมภาพันธ์). ชีวะวิทยาอย่างสามัญแห่งจุลินทรีย์ และการศึกษาของวิทยาพแนกนี้. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 5(2): 224-228.
สันทัดวิทยาสาส์น, หลวง. (2464, เมษายน). ชีวะวิทยาอย่างสามัญแห่งจุลินทรีย์ และการศึกษาของวิทยาพแนกนี้. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 5(4): 438-440.
อุปเทศทวยหาญ, พันเอก พระยา. (2463, มกราคม). สถิติของเสนาศึกษา. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 5(1): 7-11.
เฮง ชุณหะวัติ, ร้อยโท. (2463, มกราคม). เฆมีของการเพาะปลูก. เสนาศึกษาและแผ่วิทยาศาสตร์. 5(1): 82-88.