Thought Formation and the Meaning of “Shame” Emotions among the Siamese Elite from the Late Ayutthaya Period until Early Rattanakosin Era before the 1840s

Main Article Content

Peerapat Intarattanarangsee

Abstract

This article aims to study the idea and meaning of the elite's "shame" from the late Ayutthaya period to the early Rattanakosin period before the 1840s, employing the concept of emotional history, which is the study of historical changes through emotions. It appears as social behavior through four types of documents: the first category consists of religious texts that emphasize on emotional restraint and the division of time and space. The second category, literature, explained the “shame” emotion of elite which reflects their thoughts and meaning in literature, which other categories of documents have not discussed. The Rattanakosin Chronicle documents form the third category recorded the shameful behavior of the elite and punishment in the form of "Theatre State," which is a performance of merit connected to the last group of documents, the legal documents. They demonstrate the penalty in the form of public condemnation to make the offender feel guilty and the audience feel guilty about the shameful behavior. according to the elite's norms, which are accepted as being a part of everyone's emotions in society.

Article Details

How to Cite
Intarattanarangsee, P. (2023). Thought Formation and the Meaning of “Shame” Emotions among the Siamese Elite from the Late Ayutthaya Period until Early Rattanakosin Era before the 1840s. SWU Journal of History, 48(1), 7–30. retrieved from https://so19.tci-thaijo.org/index.php/JOH/article/view/139
Section
Research article

References

กรมศิลปากร. (2535). วรรณคดีสมัยรัตนโกสินทร์ เล่ม 2 (หมวดศาสนจักร) ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

กรมศิลปากร. (2555). ไตรภูมิกถาฉบับถอดความ. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

กุสุมา รักษมณี และคณะ. (2550). ศักดิ์ศรี และความอับอาย ในวรรณกรรมไทย. กรุงเทพฯ: แม่คำผาง.

ชาญวิทย์ เกษตรศิริ และสุชาติ สวัสดิ์ศรี, (บก.). (2519). ประวัติศาสตร์ และนักประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: ประพันธ์สาส์น.

ดวงมน จิตร์จำนงค์. (2540). คุณค่าและลักษณะเด่นของวรรณคดีไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์..

ถาวร สิกขโกศล, (บก.). (2558). เสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน ฉบับสมบูรณ์สามภาคและฉบับต่างสำนวน เล่ม 1. กรุงเทพฯ: ซี. พี. ออลล์.

ทวีศักดิ์ เผือกสม. (2561). หยดเลือด จารึก และแท่นพิมพ์: ว่าด้วยความรู้/ความจริงของชนชั้นนำสยาม, กรุงเทพฯ: Illuminations Editions.

ทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. (2555ก). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1-4 เล่มที่ 1. กรุงเทพฯ: ศรีปัญญา.

ทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. (2555ข). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1-4 เล่มที่ 2. กรุงเทพฯ: ศรีปัญญา.

นพพร ประชากุล. (2552). ยอกอักษร ย้อนความคิด เล่ม 1 ว่าด้วยวรรณกรรม. กรุงเทพฯ: อ่าน.

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2555). ปากไก่และใบเรือ. นนทบุรี: ฟ้าเดียวกัน

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2557ก). กรุงแตก, พระเจ้าตากฯ และประวัติศาสตร์ไทย ว่าด้วยประวัติศาสตร์และประวัติศาสตร์นิพนธ์. กรุงเทพฯ: มติชน.

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2557ข). ผ้าขาวม้า, ผ้าซิ่น, กางเกงใน และ ฯลฯ ว่าด้วยประเพณี, ความเปลี่ยนแปลง และเรื่องสรรพสาระ. กรุงเทพฯ: มติชน.

นิยะดา เหล่าสุนทร. (2555). ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา สำนวนที่ 1. กรุงเทพฯ: ลายคำ.

ประมวลกฎหมาย รัชกาลที่ 1 จุลศักราช 1166 พิมพ์ตามฉบับหลวง ตรา 3 ดวง เล่ม 2. (2529). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง.

พุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช, พระบาทสมเด็จพระ. บทละครเรื่องรามเกียรติ์ เล่มที่ 1. (2558). กรุงเทพฯ: แสงดาว.

ลาลูแบร์, ซิมอน เดอ. (2557). จดหมายเหตุ ลา ลูแบร์ ราชอาณาจักรสยาม. แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. นนทบุรี: ศรีปัญญา.

สมบัติ จันทรวงศ์. (2549). บทพิจารณ์ว่าด้วยวรรณกรรมการเมืองและประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ: คบไฟ.

สายชล สัตยานุรักษ์. (2546). พุทธศาสนากับแนวคิดทางการเมืองในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (พ.ศ. 2325-2352). กรุงเทพฯ: มติชน.

อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2556). “ความรู้สึกกับประวัติศาสตร์: ประวัติศาสตร์ความรู้สึก”. ใน ด้วยรัก เล่ม 1: ปรัชญาและสาระของประวัติศาสตร์และสังคมศาสตร์. ฉัตรทิพย์ นาถสุภา, (บก.). หน้า 129-173. กรุงเทพฯ: สร้างสรรค์.

สายชล สัตยานุรักษ์. (2558). โครงการ การวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่: ประวัติศาสตร์สังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

เทอดศักดิ์ ร่มจำปา. (2545). วาทกรรมเกี่ยวกับ “เกย์” ในสังคมไทย พ.ศ. 2508-2542. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต (ภาคประวัติศาสตร์). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

ปรีดี หงษ์สต้น. (2557-2558, ตุลาคม-มีนาคม). เชือดไก่ให้ลิงดู: รัฐไทยกับการทำลายศัตรูด้วยนาฏกรรม. ใน วารสารประวัติศาสตร์ ธรรมศาสตร์ 1(2): 53-99.

สมเกียรติ วันทะนะ. (2533). "รัฐสมบูรณาญาสิทธิ์ในสยาม 2435-2475”. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ 17(1): 23-44.

กรมศิลปากร. ลิลิตพระลอ. กรุงเทพฯ: ศิลปากร. 2548, จาก https://vajirayana.org/ลิลิตพระลอ/ลิลิตพระลอ

นิธิ เอียวศรีวงศ์. ประชาชนในรัฐนาฏกรรม (1). จาก https://www.matichonweekly.com/column /article_30805

นิธิ เอียวศรีวงศ์. ประชาชนในรัฐนาฏกรรม (2). จาก https://www.matichonweekly.com/column /article_31366

พระคัมภีร์ฉบับมาตรฐาน (THSV11). จาก https://www.bible.com/th/bible/174/GEN.3.7.THSV11

หอพระสมุดวชิรญาณ. (2462). ประชุมพระราชปุจฉา ภาคที่ ๓ พระราชปุจฉา ในรัชกาลที่ ๑ (ตอนที่ ๒). กรุงเทพฯ: โสภณพิพรรฒธนากร. จาก https://vajirayana.org/ประชุมพระราชปุจฉา-ภาคที่-๓/พระราชปุจฉาที่-๒๕

อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. การรับรู้ “กาละ-เทศะ” ในสังคมไทยที่กำลังเปลี่ยนแปลง. จาก https://waymagazine.org/time-and-place-in-perception/