สิทธิมนุษยชนในยุคปัญญาประดิษฐ์: การทบทวนแนวคิดเสรีนิยมดั้งเดิม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งวิเคราะห์ผลกระทบของปัญญาประดิษฐ์ (AI) ต่อแนวคิดสิทธิมนุษยชนตามหลักเสรีนิยมดั้งเดิม และเสนอแนวทางการปรับปรุงกรอบแนวคิดให้สอดคล้องกับบริบทของยุคดิจิทัล โดยศึกษาผลกระทบในมิติต่างๆ ได้แก่ ความเป็นส่วนตัว เสรีภาพในการแสดงออก ความเท่าเทียม และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ผลการศึกษาพบว่า AI ได้ท้าทายความเข้าใจดั้งเดิมเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนในหลายด้าน และจำเป็นต้องมีการทบทวนบทบาทของรัฐและเอกชนในการกำกับดูแล รวมถึงการสร้างกลไกความโปร่งใสและความรับผิดชอบของระบบ AI บทความนี้เสนอแนวทางการพัฒนากรอบกฎหมายและนโยบายที่ยืดหยุ่น การส่งเสริมการเข้าถึงเทคโนโลยีอย่างทั่วถึง และการพัฒนากรอบจริยธรรม AI ที่เหมาะสมกับบริบทของสังคมไทย นอกจากนี้ ยังเน้นย้ำความสำคัญของการสร้างสมดุลระหว่างการส่งเสริมนวัตกรรมทางเทคโนโลยีและการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน เพื่อนำไปสู่การพัฒนาสังคมที่เป็นธรรมและยั่งยืนในยุคปัญญาประดิษฐ์
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารวิชาการจินตาสิทธิ์ อยู่ภายใต้การอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) เว้นแต่จะระบุไว้เป็นอย่างอื่น โปรดอ่านหน้านโยบายของเราสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเข้าถึงแบบเปิด ลิขสิทธิ์ และการอนุญาต
References
กรรณิการ์ กิจติเวชกุล. (2023). บทบาทของประเทศไทยในการผลักดันความร่วมมือด้านการกำกับดูแล AI ในระดับอาเซียน. วารสารเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา, 15(2), 45-67.
ธงชัย วินิจจะกูล. (2023). AI กับการควบคุมการแสดงออกทางการเมืองในสังคมไทย: ความท้าทายและทางออก. วารสารรัฐศาสตร์, 44(1), 1-28.
ธนา เธียรอัจฉริยะ. (2023). การรู้เท่าทันสื่อและเทคโนโลยีในยุค AI: กรณีศึกษาประเทศไทย. วารสารนิเทศศาสตร์, 41(2), 78-95.
นวลน้อย ตรีรัตน์. (2023). การพัฒนาทักษะดิจิทัลสำหรับประชาชนไทยในยุค AI. วารสารเศรษฐศาสตร์และนโยบายสาธารณะ, 14(1), 56-78.
ประจักษ์ ก้องกีรติ. (2023). ประชาธิปไตยในยุค AI: ความท้าทายและโอกาสสำหรับประเทศไทย. วารสารสังคมศาสตร์, 54(2), 89-112.
ประเวศ วะสี. (2023). AI กับการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม: มุมมองเชิงพุทธ. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา, 30(1), 1-20.
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. (2023). การปรับปรุงกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลในยุค AI: กรณีศึกษาประเทศไทย. วารสารนิติศาสตร์, 52(3), 456-485.
ปิยบุตร บุญอร่ามเรือง. (2023). นิติบุคคลดิจิทัล: แนวคิดใหม่ในการกำกับดูแล AI. วารสารนิติศาสตร์, 42(2), 213-240.
ปิยบุตร แสงกนกกุล. (2023). สิทธิมนุษยชนในยุค AI: มุมมองทางกฎหมายและการเมือง. วารสารนิติศาสตร์, 52(1), 1-30.
พระไพศาล วิสาโล. (2023). จริยธรรมทางพุทธศาสนากับการพัฒนา AI. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา, 30(2), 45-68.
พิรงรอง รามสูต. (2022). ความเป็นส่วนตัวเชิงวัฒนธรรม: มุมมองใหม่ต่อการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลในสังคมไทย. วารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม, 9(1), 1-22.
พิรงรอง รามสูต. (2023). แนวปฏิบัติด้านการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลสำหรับการพัฒนาและใช้งาน AI ในประเทศไทย. วารสารนิเทศศาสตร์, 41(3), 1-25.
ภูมิ ภูติมหาตมะ. (2023). การพัฒนามาตรฐานทางจริยธรรมสำหรับ AI ในประเทศไทย. วารสารปัญญาประดิษฐ์, 5(1), 78-95.
วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. (2023). ผลกระทบของการใช้ AI ในกระบวนการยุติธรรมของไทย. วารสารนิติศาสตร์, 52(2), 245-270.
วิจารณ์ พานิช. (2022). การศึกษาไทยในยุค AI: ความท้าทายและโอกาส. วารสารศึกษาศาสตร์, 33(3), 1-20.
วิจารณ์ พานิช. (2023). ทักษะแห่งอนาคตสำหรับเยาวชนไทยในยุค AI. วารสารศึกษาศาสตร์, 34(2), 45-62.
วิษณุ วงศ์สินศิริกุล. (2023). สิทธิในการกำหนดอนาคตดิจิทัลของตนเอง: แนวคิดใหม่สำหรับสังคมไทยในยุค AI. วารสารนิติศาสตร์, 52(4), 567-590.
สมชาย ปรีชาศิลปกุล. (2022). AI กับความท้าทายด้านสิทธิมนุษยชนในประเทศไทย. วารสารนิติศาสตร์, 51(3), 456-480.
สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์. (2022). ผลกระทบของ AI ต่อตลาดแรงงานไทย: การวิเคราะห์เชิงนโยบาย. วารสารเศรษฐศาสตร์ธรรมศาสตร์, 40(2), 1-30.
สฤณี อาชวานันทกุล. (2022). ความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัลในประเทศไทย: สถานการณ์และแนวทางแก้ไข. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 62(2), 1-30.
สุรางค์รัตน์ จำเนียรพล. (2023). การจัดตั้งหน่วยงานกำกับดูแล AI ในประเทศไทย: โอกาสและความท้าทาย. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 21(1), 78-100.
โสรัจจ์ หงศ์ลดารมภ์. (2023). ผลกระทบทางปรัชญาและจริยศาสตร์ของ AI ต่อสังคมไทย. วารสารปรัชญาและศาสนา, 48(2), 1-25.
Arrieta, A. B., Díaz-Rodríguez, N., Del Ser, J., Bennetot, A., Tabik, S., Barbado, A., ... & Herrera, F. (2020). Explainable Artificial Intelligence (XAI): Concepts, taxonomies, opportunities and challenges toward responsible AI. Information Fusion, 58, 82-115.
Bostrom, N., & Yudkowsky, E. (2014). The ethics of artificial intelligence. The Cambridge handbook of artificial intelligence, 316, 334.
Brown, M. E., & Treviño, L. K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17(6), 595-616.
Buhmann, A., & Fieseler, C. (2021). Towards a deliberative framework for responsible innovation in artificial intelligence. Technology in Society, 64, 101475.
Cath, C., Wachter, S., Mittelstadt, B., Taddeo, M., & Floridi, L. (2018). Artificial Intelligence and the 'Good Society': the US, EU, and UK approach. Science and engineering ethics, 24(2), 505-528.
Coeckelbergh, M. (2022). AI Ethics. MIT Press.
Cohen, I. G., Amarasingham, R., Shah, A., Xie, B., & Lo, B. (2018). The legal and ethical concerns that arise from using complex predictive analytics in health care. Health affairs, 33(7), 1139-1147.
Daly, A., Hagendorff, T., Hui, L., Mann, M., Marda, V., Wagner, B., ... & Witteborn, S. (2021). Artificial intelligence governance and ethics: Global perspectives. arXiv preprint arXiv:2101.10895.
De Stefano, V. (2016). The rise of the "just-in-time workforce": On-demand work, crowdwork and labour protection in the "gig-economy". Comparative labor law and policy journal, 37(3), 471-504.
Denzin, N. K. (1970). The research act: A theoretical introduction to sociological methods. Aldine.
Eubanks, V. (2018). Automating inequality: How high-tech tools profile, police, and punish the poor. St. Martin's Press.
Feng, F. I. (2011). A study on school leaders' ethical orientations in Taiwan. Ethics & Behavior, 21(4), 317-331.
Floridi, L. (2016). The fourth revolution: How the infosphere is reshaping human reality. Oxford University Press.
Frey, C. B., & Osborne, M. A. (2017). The future of employment: How susceptible are jobs to computerisation?. Technological forecasting and social change, 114, 254-280.
Gillespie, T. (2020). Content moderation, AI, and the question of scale. Big Data & Society, 7(2), 2053951720943234.
Harari, Y. N. (2018). 21 Lessons for the 21st Century. Random House.
Helbing, D., Frey, B. S., Gigerenzer, G., Hafen, E., Hagner, M., Hofstetter, Y., ... & Zwitter, A. (2019). Will democracy survive big data and artificial intelligence?. In Towards digital enlightenment (pp. 73-98). Springer, Cham.
Jobin, A., Ienca, M., & Vayena, E. (2019). The global landscape of AI ethics guidelines. Nature Machine Intelligence, 1(9), 389-399.
Liang, F., Das, V., Kostyuk, N., & Hussain, M. M. (2018). Constructing a data‐driven society: China's social credit system as a state surveillance infrastructure. Policy & Internet, 10(4), 415-453.
Lyon, D. (2018). The culture of surveillance: Watching as a way of life. John Wiley & Sons.
Mantelero, A. (2018). AI and Big Data: A blueprint for a human rights, social and ethical impact assessment. Computer Law & Security Review, 34(4), 754-772.
Mittelstadt, B. D., Allo, P., Taddeo, M., Wachter, S., & Floridi, L. (2016). The ethics of algorithms: Mapping the debate. Big Data & Society, 3(2), 2053951716679679.
NIST. (2022). AI Risk Management Framework: Second Draft. National Institute of Standards and Technology.
Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and practice. Sage publications.
O'Neil, C. (2016). Weapons of math destruction: How big data increases inequality and threatens democracy. Crown.
Pasquale, F. (2015). The black box society: The secret algorithms that control money and information. Harvard University Press.
Raji, I. D., Smart, A., White, R. N., Mitchell, M., Gebru, T., Hutchinson, B., ... & Barnes, P. (2020). Closing the AI accountability gap: Defining an end-to-end framework for internal algorithmic auditing. In Proceedings of the 2020 conference on fairness, accountability, and transparency (pp. 33-44).
Risse, M. (2019). Human rights and artificial intelligence: An urgently needed agenda. Human Rights Quarterly, 41(1), 1-16.
Russell, S., & Norvig, P. (2020). Artificial intelligence: a modern approach. Pearson.
Silapparatsamee, M. (2022). Artificial Intelligence Ethics Education in Thailand: Challenges and Opportunities. Journal of Education, 33(2), 1-15.
Trewin, S. (2018). AI fairness for people with disabilities: Point of view. arXiv preprint arXiv:1811.10670.
Turkle, S. (2017). Alone together: Why we expect more from technology and less from each other. Hachette UK.
Woolley, S. C., & Howard, P. N. (2018). Computational propaganda: Political parties, politicians, and political manipulation on social media. Oxford University Press.
Yeung, K. (2021). Algorithmic regulation and the rule of law. In The Oxford Handbook of Ethics of AI. Oxford University Press.
Zhu, Y., Yu, X., Liu, H, Li, M., & Guo, L. (2021). Privacy-preserving machine learning: Methods, challenges and directions. IEEE Access, 9, 41618-41636.
Zuboff, S. (2019). The age of surveillance capitalism: The fight for a human future at the new frontier of power. Profile books.