อำนาจอธิปไตยในยุคโลกาภิวัตน์: การท้าทายแนวคิดรัฐชาติในศตวรรษที่ 21

Main Article Content

เกษม ประพาน

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาการเปลี่ยนแปลงของแนวคิดอำนาจอธิปไตยของรัฐในบริบทโลกาภิวัตน์ โดยวิเคราะห์ถึงความท้าทายที่รัฐชาติต้องเผชิญในศตวรรษที่ 21 ทั้งในมิติการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยี การศึกษาพบว่าโลกาภิวัตน์ได้ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่ออำนาจอธิปไตยของรัฐใน 3 มิติสำคัญ ได้แก่ มิติเศรษฐกิจที่การเคลื่อนย้ายทุนและการค้าระหว่างประเทศที่เข้มข้นขึ้นได้ลดทอนความสามารถในการควบคุมทางเศรษฐกิจของรัฐ มิติการเมืองและความมั่นคงที่ภัยคุกคามรูปแบบใหม่มีลักษณะข้ามพรมแดนมากขึ้น และมิติเทคโนโลยีที่การพัฒนาของดิจิทัลและอินเทอร์เน็ตได้ท้าทายความสามารถในการควบคุมการไหลเวียนของข้อมูลข่าวสาร อย่างไรก็ตาม การศึกษาชี้ให้เห็นว่ารัฐชาติไม่ได้สูญเสียความสำคัญไป หากแต่ต้องปรับตัวในหลายด้าน ทั้งการปรับเปลี่ยนบทบาทจากผู้ควบคุมมาเป็นผู้ประสานงานและอำนวยความสะดวก การพัฒนากลไกความร่วมมือระหว่างประเทศ การปรับปรุงกฎหมายและการกำกับดูแล รวมถึงการสร้างความร่วมมือกับภาคประชาสังคมและภาคเอกชน บทความนี้นำเสนอข้อเสนอแนะเชิงนโยบายสำหรับการปรับตัวของรัฐในยุคโลกาภิวัตน์ และชี้ให้เห็นว่าความสำเร็จในการปรับตัวจะขึ้นอยู่กับความสามารถในการพัฒนากลไกการทำงานใหม่ๆ ที่สามารถตอบสนองต่อความท้าทายของโลกยุคใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Article Details

บท
Academic article บทความวิชาการ

References

เกษียร เตชะพีระ. (2562). รัฐชาติในกระแสโลกาภิวัตน์. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ชัยวัฒน์ สถาอานันท์. (2564). ความมั่นคงใหม่ในโลกที่เปลี่ยนแปลง. สถาบันพระปกเกล้า.

ธีระ นุชเปี่ยม. (2563). การเปลี่ยนแปลงของระบบระหว่างประเทศในศตวรรษที่ 21. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2564). อำนาจรัฐในยุคเปลี่ยนผ่าน. มติชน.

บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. (2565). กฎหมายมหาชนในยุคโลกาภิวัตน์. สำนักพิมพ์นิติธรรม.

ประเวศ วะสี. (2564). ประชารัฐกับการพัฒนาประเทศไทย. หมอชาวบ้าน.

ปิ่นแก้ว เหลืองอร่ามศรี. (2563). สื่อสังคมกับการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ผาสุก พงษ์ไพจิตร. (2563). เศรษฐกิจการเมืองไทยในยุคโลกาภิวัตน์. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม. (2565). การปฏิรูประบบราชการในยุคดิจิทัล. สถาบันพระปกเกล้า.

วรวิทย์ เจริญเลิศ. (2564). การบริหารรัฐกิจในศตวรรษที่ 21. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

วิวัฒน์ เอกบูรณะวัฒน์. (2565). เทคโนโลยีและความมั่นคงของชาติ. สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ.

สุรชาติ บำรุงสุข. (2564). ความมั่นคงศึกษา: แนวคิดและทฤษฎีในโลกยุคใหม่. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Beck, U. (2018). World at Risk: Global Risks and New Task of Cosmopolitan Politics. Cambridge: Polity Press.

Castells, M. (2018). The Network Society: From Knowledge to Policy. Washington, DC: Johns Hopkins Center for Transatlantic Relations.

Evans, P. (2022). The Developmental State in a Globalized World. Princeton: Princeton University Press.

Fukuyama, F. (2023). State Building in the Digital Age. New York: Farrar, Straus and Giroux.

Kaldor, M. (2023). New and Old Wars: Organized Violence in a Global Era (4th ed.). Stanford: Stanford University Press.

Krasner, S. (2019). Sovereignty: Organized Hypocrisy Revisited. Princeton: Princeton University Press.

Mueller, M. (2023). Digital Sovereignty: Power and Control in the Networked World. Cambridge, MA: MIT Press.

Nye, J. (2020). Power in the Global Information Age. New York: Routledge.

Rodrik, D. (2022). The Globalization Paradox: Democracy and the Future of the World Economy. New York: W. W. Norton & Company.

Sassen, S. (2016). Territory, Authority, Rights: From Medieval to Global Assemblages. Princeton: Princeton University Press.

Slaughter, A. M. (2017). The Chessboard and the Web: Strategies of Connection in a Networked World. Yale: Yale University Press.