บุหรี่ไฟฟ้าและลีนกับผลกระทบต่อสุขภาวะของเด็กและเยาวชน
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และนำเสนอสถานการณ์การแพร่ระบาดและผลกระทบทางสุขภาวะของบุหรี่ไฟฟ้าและลีนซึ่งเป็นยาเสพติดรูปแบบใหม่ที่กลายเป็นปัญหาสังคมและสุขภาพที่สำคัญในสังคมไทย โดยมุ่งเน้นกลุ่มเป้าหมายหลักคือเด็กและเยาวชน การศึกษานี้เป็นการทบทวนวรรณกรรมจากรายงานการวิจัย สถิติจากองค์กรภาครัฐและองค์การระหว่างประเทศรวมถึงเอกสารวิชาการที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า สถานการณ์การใช้บุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มเยาวชนไทยอยู่ในระดับวิกฤตโดยมีอัตราความชุกสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุดคืออิทธิพลจากกลุ่มเพื่อน การเข้าถึงอุปกรณ์ผ่านช่องทางออนไลน์ และความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนเกี่ยวกับอันตรายของผลิตภัณฑ์ ขณะที่ลีนมีการแพร่ระบาดผ่านวัฒนธรรมสมัยนิยมและสามารถเข้าถึงส่วนผสมได้ง่าย ในด้านผลกระทบทางสุขภาวะ บุหรี่ไฟฟ้าส่งผลกระทบร้ายแรงต่อการพัฒนาสมอง สุขภาพจิต ระบบทางเดินหายใจ และระบบหัวใจและหลอดเลือดของเยาวชน ส่วนลีนมีฤทธิ์กดประสาทส่วนกลางซึ่งอาจนำไปสู่ภาวการณ์หายใจล้มเหลวและเสียชีวิตได้ บทความนี้เสนอแนะว่าบุหรี่ไฟฟ้าและลีนเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อสุขภาวะของเด็กและเยาวชนไทยจึงควรต้องมีมาตรการตอบสนองอย่างเร่งด่วน
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการเด็กและเยาวชน. (2568). รายงานสรุปผลข้อมูลสมัชชาการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ ปี พ.ศ.
(เอกสารอัดสำเนา).
กรมควบคุมโรค. (2567). ข้อมูลวิชาการเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า. กองงานคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ
กระทรวงสาธารณสุข. (เอกสารอัดสำเนา).
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2567). กรม สบส. เผยพฤติกรรมการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มเยาวชนไทย และพบ
ความเข้าใจผิดว่าบุหรี่ไฟฟ้าทำให้เลิกบุหรี่มวนได้สูงถึง ร้อย 61.23. https://hss.moph.go.th/show_topic.php?id=6024
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2568). สบส. เผยผลสำรวจพฤติกรรมสูบบุหรี่ไฟฟ้า พบนักสูบรายใหม่อายุ
ต่ำสุดเพียง 6ปี – สาเหตุหลักเพื่อนชวน. ข่าวประชาสัมพันธ์กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ.
กระทรวงพาณิชย์. (2557). ประกาศกระทรวงพาณิชย์ เรื่อง กําหนดให้บารากู่และบารากู่ไฟฟ้าหรือบุหรี่ไฟฟ้า
เป็นสินค้าที่ต้องห้ามในการนําเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ. 2557. ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม131ตอนพิเศษ 268 ง หน้า1.
กนิษฐา ไทยกล้า. (2566). ค็อกเทลยาเสพติดบนสื่อสังคมออนไลน์. วารสารสำนักงาน ป.ป.ส., 39(1).
ก่อกุศล บุญสนอง. (2568). ปัจจัยที่มีผลต่อการสูบบุหรี่ไฟฟ้าและความสำเร็จในการบำบัด ในวัยรุ่นตำบลอินทร์
แปลง อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน, 10(1), 123.
คณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ ผู้ด้อยโอกาส และความ
หลากหลายทางสังคม วุฒิสภา. (2568). รายงานการพิจารณาศึกษาของคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ ผู้ด้อยโอกาส และความหลากหลายทางสังคม วุฒิสภา เรื่อง “พลังเครือข่ายความร่วมมือ: บทบาท หน้าที่ และมาตรการเชิงรุก 5 ปี เพื่อหยุดวิกฤตบุหรี่ไฟฟ้าในเด็กและเยาวชนไทย”. วุฒิสภา.
คณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค. (2558). คำสั่งคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค ที่ 9/2558 เรื่อง ห้ามขายหรือ
ห้ามให้บริการสินค้า “บารากู่ บารากู่ไฟฟ้าหรือบุหรี่ไฟฟ้า หรือตัวยาบารากู่ น้ำยาสำหรับเติมบารากู่
ไฟฟ้าหรือบุหรี่ไฟฟ้า”. ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม132 ตอนพิเศษ 23 ง หน้า9.
จุฑามาศ มณีกุล. (2566). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในระยะแรกของนักเรียนมัธยมศึกษา
ตอนปลาย จังหวัดฉะเชิงเทรา. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยบูรพา.
ไพฑูรย์ สอนทน, นฤมล จันทร์มา, และ อัมพร สอนทน. (2565). ความชุกของการใช้บุหรี่ไฟฟ้าและ
ความสัมพันธ์กับการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การใช้กัญชา และการสูบบุหรี่ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดเพชรบูรณ์. คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์.
มานพ คณะโต, พูนรัตน์ ลียติกุล และ รังสิยา วงศ์อุปปา. (2567). รายงานการสังเคราะห์สถานการณ์ยาเสพติดใน
ประเทศไทย พ.ศ. 2567. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กระทรวงยุติธรรม.
วิชช์ เกษมทรัพย์ และคณะ. (2566). สถานการณ์การบริโภคยาสูบของประเทศไทย พ.ศ.2565. ศูนย์วิจัยและ
จัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ มหาวิทยาลัยมหิดล.
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.). (2566). บุหรี่ไฟฟ้ามีสารพิษ เสพติด อันตราย: "คนไทยไม่เอาบุหรี่ไฟฟ้า". วารสารก้าวทันวิจัยกับ ศจย., 15(2). https://www.tcitha.org/index.php/research-library/magazine/item/627-15-2-ecig
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ. (2568). ข้อเสียบุหรี่ไฟฟ้า.
https://www.trc.or.th/th/ข่าวสาร/ข้อเสียบุหรี่ไฟฟ้า.html
สถาบันบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนี. (2566). สบยช. ห่วง
“ค็อกเทลยาเสพติด” ระบาดในกลุ่มวัยรุ่น. https://www.pmnidat.go.th/thai/index.php?option=com_content&task=view&id=3607&Itemid=159
สุรีย์รัตน์ ยอดเทพ (2567). รายงานการศึกษา ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการตัดสินใจเสพยาเสพติดซ้ำของผู้เข้ารับการบำบัดรักษายาเสพติดในสถานพยาบาลจังหวัดบึงกาฬ. บึงกาฬ: หน่วยงานในจังหวัดบึงกาฬ.
สำนักข่าว Hfocus. (2568. สำนักงานสถิติฯเผยปี 67 คนไทยสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้น 11.44 เท่า
สสส.ยัน 5 มาตรการป้องกัน. https://www.hfocus.org/content/2025/06/34426
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2567). การสำรวจสถานการณ์การสูบบุหรี่และการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ของประชากร พ.ศ.2567. กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
Action on Smoking and Health. (n.d.). E-cigarettes briefing.
https://ash.org.uk/uploads/E-Cigarettes-Briefing_PDF_v1.pdf
American Nonsmokers’ Rights Foundation. (2025). Electronic smoking devices and secondhand aerosol.
https://no-smoke.org/electronic-smoking-devices-secondhand-aerosol/
American Thoracic Society. (2025). What are second and third-hand smoke and vaping aerosols?.
https://www.thoracic.org/patients/patient-resources/resources/second-hand-smoke.pdf
Centres for Disease Control and Prevention. (2025). About e-cigarettes (vapes). U.S. Department of Health
and Human Services. https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/about-e-cigarettes.html
Chen, J., Densham, E., van der Meulen, M., & Siddiqi, K. (2022). Exposure to electronic cigarette advertising
and susceptibility to e-cigarette use among non-smoking youth: A systematic review and meta-analysis. Tobacco Control, 31(e1), e77–e86. https://doi.org/10.1136/tobaccocontrol-2021-056795
Golder, S., Hartwell, G., Barnett, L. M., Pleace, N., & Wollny, I. (2024). E-cigarette use and the gateway to
cigarette smoking: a systematic review of the literature on the mediating and moderating role of risk factors. Tobacco Control. Advance online publication. https://doi.org/10.1136/tc-2024-059219
Goriounova, N.A. and Mansvelder, H.D. (2012) 'Short- and long-term consequences of nicotine exposure during adolescence for prefrontal cortex neuronal network function', Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine, 2(12), a012120. doi: 10.1101/cshperspect.a012120.
Jerzynski, T., & Stimson, G. V. (2021) Estimation of the global number of vapers: 82 million worldwide in 2021. Knowledge-Action-Change. https://gsthr.org/resources/item/estimation-global-number-vapers-2021/.
National Cancer Institute. (2025). Electronic cigarette.
https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/electronic-cigarette
National Institute on Drug Abuse (2020). Vaping Devices (Electronic Cigarettes) Drug Facts. https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/vaping-devices-electronic-cigarettes
Palamar, J. J. (2019). Use of “Lean” among electronic dance music party attendees. The American Journal
on Addictions, 28(5), 347–352. https://doi.org/10.1111/ajad.12897
United Recovery Project. (2025). What you can expect from our luxury addiction treatment.
https://unitedrecoveryproject.com/about-our-programs/
Vandelaer, J. (2023). E-cigarettes contain hazardous substances, addictive and harmful. World Health Organization. https://www.who.int/thailand/news/feature-stories/detail/e-cigarettes-contain-hazardous-substances--addictive-and-harmful (Accessed: 26 August 2025).
Ware, O. D. (2021). 'Lean/Sizzurp Ingredients, Use, and Coping With Mental Health Symptoms'. Journal of Psychoactive Drugs, 53(2), 161–167. https://doi.org/10.1177/11782218231195226
Ware, O. D., Garcia-Romeu, A., Zamarripa, C. A., Hughes, T., Wager, L., & Spindle, T. R. (2024). Codeine
and promethazine: Exploratory study on “lean” or “sizzurp” using national survey data and an online forum. PLoS ONE, 19(3), e0301024. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0301024
World Health Organization (WHO). (2021). Tobacco and its environmental impact: An overview. WHO Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of JSWPCT is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information