แนวทางการประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ 4 เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต
คำสำคัญ:
แนวทางการประยุกต์ใช้, อริยสัจ 4, คุณภาพชีวิตบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางในการประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ 4 เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยใช้การศึกษาจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูลจากตำรา เอกสารวิชาการที่เกี่ยวข้อง ผล การศึกษาพบว่า การพัฒนาคุณภาพชีวิตเป็นเป้าหมายที่สำคัญของผู้คน โดยมาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ได้รับความสนใจยิ่ง คือ หลักอริยสัจ 4 ซึ่งประกอบด้วย 1.ทุกข์ เป็นการมีอยู่ของทุกข์ คือการสำรวจความไม่สบายกายไม่สบายใจของตนเอง 2.สมุทัย เป็นเหตุแห่งทุกข์ คือการค้นหาสาเหตุว่าเกิดจากอะไร 3.นิโรธ เป็นความดับทุกข์ คือการหาแนวทางแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ 4.มรรค เป็นหนทางนำไปสู่ความดับทุกข์ คือการใช้สติแก้ปัญหาในระยะยาว กระบวนการพัฒนาคุณภาพชีวิต เพื่อความเข้าใจในธรรมชาติของชีวิตและความทุกข์ พัฒนาทักษะในการจัดการอารมณ์และความคิด การเสริมสร้างปัญญาในการแก้ปัญหา การสร้างสมดุลและสุขภาวะที่ดีในชีวิต การพัฒนาความสัมพันธ์และการอยู่ร่วมกับผู้อื่น การพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรม ด้วยการฝึกฝนตามมรรคมีองค์ 8 อริยสัจ 4 ไม่ได้เพียงแค่เป็นหลักคำสอนทางศาสนาเท่านั้น แต่ยังเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังในการพัฒนาจิตใจ ในการประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ 4 เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราเข้าใจและจัดการกับความทุกข์ได้ แต่ยังช่วยให้เราลดความอยากของกิเลส พัฒนาคุณภาพชีวิตในด้านต่างๆ อย่างครอบคลุม เป็นการสร้างกรอบแนวคิดและทักษะที่มีประโยชน์ ที่เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตอย่างมีสติและปัญญา พร้อมสร้างความสุขที่ยั่งยืน การนำหลักธรรมนี้มาประยุกต์ใช้มีความท้าทาย เมื่อเข้าใจและปฏิบัติตามหลักอริยสัจ 4 อย่างต่อเนื่องจะนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตในระยะยาว จะสามารถเผชิญหน้ากับปัญหาและความทุกข์ในชีวิตด้วยความมั่นคง มีสติปัญญาในการแก้ไขปัญหา และสามารถสร้างความสุขที่ยั่งยืนได้ แนวทางนี้จึงสำคัญยิ่งในการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้มีความหมายและมีคุณค่าอย่างแท้จริง
References
ชนาธิป ศรีโท. (2563). ความเข้าใจเรื่องอริยสัจ 4 ในพระพุทธศาสนา. วารสารวิชาการพระพุทธศาสนาเขตลุ่มแม่น้ำโขง, 3(2), 56-69.
ชนิดาภา พรหมิ. (2566). การพัฒนาหลักสูตรบูรณาการตามหลักอริยสัจ 4. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 4(1), 38-45.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2548). วันอาสาฬหบูชาและวันเข้าพรรษา. (พิมพ์ครั้งที่ 4). เรียกใช้เมื่อ 25 กันยายน 2567 จาก https://www.watnyanaves.net/th/book_detail/542.
พระมหาทองเก็บ ญาณพโล. (2567). การศึกษาเรื่องสัญชาตญาณและการเชื่อมต่อจิตวิญญาณในพระพุทธศาสนา. วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 6(2), 583-560.
พระรังสรรค์ ติกฺขปญฺโญและคณะ. (2565). การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักอนุปุพพิกถา. วารสารวิจัยวิชาการ, 5(2) 35-42.
พิษฐ์ มะลิและคณะ. (2563). มัชฌิมาปฏิปทา : แนวทางปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์. วารสารบัณฑิตศาส์น มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 18(1), 142-154.
ภิกษุณีรตนธมฺมเจตนา. (2561).การอธิบายตีความ“ตัณหา”ด้วยหลักเทสนาหาระ. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 23(2), 1-9.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2548). อริยสัจจ์ 4. เรียกใช้เมื่อ 25 กันยายน 2567 จาก https://www.watnyanaves.net/th/book-reading/542/4.
เสริมศรี ชวานิสากุลและคณะ. (2565). ศึกษาการประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ 4 ในชีวิตประจำวันตามแนวแพทย์วิถีธรรม. วารสารปรัชญาอาศรม, 4(1), 62-75.
อุทัย ภูคดหินและคณะ. (2565). การจัดการความเครียดโดยใช้หลักอริยสัจ 4 ในการบริหารจัดการองค์กร. วารสารพุทธปรัชญาวิวัฒน์, 6(2), 650-661.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารสินธุ์โสธร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish with Journal of TCI agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) that allows others to share the work with an acknowledgment of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgment of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.
