การแนะแนวบนฐานจิตวิทยาเชิงบวก: การพัฒนาผู้เรียนในสถานศึกษาไทยสู่ความเจริญงอกงาม
คำสำคัญ:
การแนะแนว, การแนะแนวเชิงบวก, จิตวิทยาเชิงบวกบทคัดย่อ
การแนะแนวในสถานศึกษาไทยอยู่ในจุดเปลี่ยนสำคัญจากกระบวนทัศน์การแก้ไขปัญหาตามแบบแผน 2:3:3:5 สู่การเสริมสร้างพลังภายในและความเจริญงอกงามตามหลักจิตวิทยาเชิงบวก บทความนี้นำเสนอกรอบแนวคิดการแนะแนวเชิงบวกในบริบทไทยผ่านโมเดล PERMA-T ซึ่งบูรณาการมิติการก้าวข้ามตนเอง (Transcendence) เข้ากับโมเดล PERMA เพื่อสะท้อนคุณค่าทางจิตวิญญาณในบริบทสังคมไทยควบคู่กับกระบวนการ "รู้-รัก-คิด-ทำ-แบ่งปัน" ที่หล่อหลอมด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อชี้ให้เห็นว่าการบูรณาการจิตวิทยาเชิงบวกในงานแนะแนวสามารถพัฒนาทุนจิตวิทยาของผู้เรียน ซึ่งเป็นรากฐานแห่งการดำเนินชีวิตที่มีความหมายและยั่งยืนในยุคศตวรรษที่ 21
เอกสารอ้างอิง
กนกวรรณ สุภาราญ. (2565). จัดการเรียนรู้ด้วย PERMAH นักเรียนสุขกาย สุขใจ อย่างยั่งยืน. สืบค้นจาก https://educathai.com/knowledge/articles/431].
เก็จกาญจน์ กนกแก้ว. (2558). ผลการใช้ชุดกิจกรรมแนะแนวโดยใช้ศิลปะเป็นสื่อเพื่อส่งเสริมวุฒิภาวะทางอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์. (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
เจษฎา บุญมาโฮม. (2564). หลักการแนะแนวและการพัฒนาผู้เรียน (พิมพ์ครั้งที่ 12). นครปฐม: สไมล์ พริ้นติ้ง แอนด์ กราฟิกดีไซน์.
ชุติมา สุรเศรษฐ. (2567). เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการแนะแนวในโรงเรียน. กรุงเทพฯ: คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นรินทิพย์ กอนพ่วง และคณะ. (2568). ทุนจิตวิทยาเชิงบวกและแนวทางการเสริมสร้าง. Journal of Education and Innovation, 27(1): 352–367.
นันท์ชัตสัณฑ์ สกุลพงศ์. (2565). จิตวิทยาเชิงบวก: หลักการพื้นฐานและการประยุกต์. กรุงเทพฯ: โรจนพริ้นท์ติ้ง.
นักรบ หมี้แสน, สุธีรา นิมิตรนิวัฒน์, และศศิธร อนันตโสภณ. (2567). การแนะแนว: ศาสตร์เพื่อการพัฒนาช่วยเหลือผู้เรียน. วารสารวิชาการโรงเรียนนายเรือด้านสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ และศึกษาศาสตร์, 11(1): 35–46.
เทอดศักดิ์ เดชคง และคณะ. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างแบบประเมินพลังใจ ฉบับ 3 ข้อ กับการคัดกรองความเสี่ยงปัญหาสุขภาพจิตตามกลุ่มวัย. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย, 31(1): 52–63.
โพธิพันธ์ พานิช. (2566). หน่วยที่ 1 แนวคิดเกี่ยวกับหลักการและระบบงานแนะแนวในสถานศึกษา. ใน เอกสารการสอนชุดวิชาหลักและระบบงานแนะแนวในสถานศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 5). นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ลัดดาวรรณ ณ ระนอง. (2562). หน่วยที่ 1 การแนะแนวกับการพัฒนาคุณภาพชีวิต. ใน เอกสารการสอนชุดวิชาการแนะแนวกับคุณภาพชีวิต (พิมพ์ครั้งที่ 4). นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
วิไลวรรณ มะหะพรหม. (2559). ผลการใช้ชุดกิจกรรมแนะแนวควบคู่กับศิลปะที่มีต่อการพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ด้านการตระหนักรู้อารมณ์ตนเองของนักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนไผทอุดมศึกษา กรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
English
Chutima, S. (2024). Instructional material for the course “Guidance in Schools”. Bangkok: Faculty of Education, Chulalongkorn University. .[In Thai].
Cooperrider, D., & Subriana, M. (2013). Appreciative Inquiry: An innovative approach to personal and organizational transformation. Barcelona: Kairos Publishers.
Gabriella, L. (2021). Positive psychology in education: Your ultimate guide. Retrieved from [https://positivepsychology.com/positive-psychology-schools-education/](https://positivepsychology.com/positive-psychology-schools-education/)
Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2012). Developing & managing your school guidance & counseling program (5th ed.). Alexandria, VA: American Counseling Association.
Jetsada, B. (2021). Principles of guidance and learner development (12th ed.). Nakhon Pathom: Smile Printing and Graphic Design. .[In Thai].
Kanokwan, S. (2022). Learning management using PERMAH: Students with sustainable physical and mental well-being. Retrieved from https://educathai.com/knowledge/articles/431.[In Thai].
Ketkan, K. (2015). The effects of using guidance activity sets with art media to promote career maturity of Mathayomsuksa 2 students, Rattanaburi School, Surin Province (Master’s thesis). Sukhothai Thammathirat Open University.
Laddawan, N. (2019). Unit 1: Guidance and quality of life development. In Teaching material for the course “Guidance and Quality of Life” (4th ed.). Nonthaburi: Sukhothai Thammathirat Open University Press.[In Thai].
Lomas, T., & Ivtzan, I. (2016). Second wave positive psychology: Exploring the positive–negative dialectics within the human condition. Journal of Humanistic Psychology, 56(2): 172–194. .[In Thai].
Narinthip, K., et al. (2025). Positive psychological capital and enhancement approaches. Journal of Education and Innovation, 27(1): 352–367.
Nanchatsan, S. (2022). Positive psychology: Basic principles and applications. Bangkok: Rojan Printing. .[In Thai].
Nukrob, M., Suteera, N., & Sasisorn, A. (2024). Guidance: A science for student development and support. Naval Cadet School Academic Journal of Social Sciences, Humanities and Education, 11(1): 35–46. .[In Thai].
Parsons, F. (1909). Choosing a vocation. Boston, MA: Houghton Mifflin.
Pothipun, P. (2023). Unit 1: Concepts of principles and guidance system in educational institutions. In Teaching material for the course “Principles and Guidance Systems in Educational Institutions” (5th ed.). Nonthaburi: Sukhothai Thammathirat Open University .[In Thai].
Press.Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2017). Self‑Determination Theory: Basic Psychological Needs in Motivation, Development, and Wellness. NY: Guilford Press
Saboor, S., Medina, A., & Marciano, L. (2024). Application of positive psychology in digital interventions for children, adolescents, and young adults: Systematic review and meta-analysis of controlled trials. JMIR Mental Health, 11, e56045. [https://doi.org/10.2196/56045]
Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York, NY: Free Press.
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1): 5–14.
Tedeschi, R. G., & Calhoun, L. G. (1995). Trauma and Transformation: Growing in the Aftermath of Suffering. CA: Sage Publications.
Therdsak, D., et al. (2023). The relationship between the 3-item mental strength assessment and mental health risk screening across age groups. Journal of Mental Health of Thailand, 31(1): 52–63. .[In Thai].
Waters, L. (2011). A review of school-based positive psychology interventions. The Australian Educational and Developmental Psychologist, 28(2): 75–90.
Wilaiwan, M. (2016). The effects of using guidance activity sets integrated with art on the development of emotional intelligence in self-awareness of Prathomsuksa 2 students, Phaitudomsuksa School, Bangkok (Master’s thesis). Sukhothai Thammathirat Open University. [In Thai].
