วัดและชุมชนพลังแห่งวัฒนธรรมในการสร้างสังคมไทย

Main Article Content

พระสุภัทรชัย สุวโจ พวงเพชร

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของวัดและชุมชนในฐานะกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนสังคมไทยผ่านพลังแห่งวัฒนธรรม โดยเน้นวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงโครงสร้างระหว่างวัด ชุมชน และวัฒนธรรมในสังคมไทย ผลการศึกษาพบว่าวัดมีบทบาทเป็นศูนย์กลางทางศาสนาและวัฒนธรรมของชุมชน ทำหน้าที่เป็นแหล่งบ่มเพาะคุณธรรม จริยธรรม และเป็นพื้นที่สำคัญในการสืบทอดขนบธรรมเนียมและประเพณีท้องถิ่น ขณะเดียวกัน ชุมชนในสังคมไทยมีลักษณะเป็นเครือข่ายสังคมที่เข้มแข็ง มีการพึ่งพาอาศัยและร่วมกันสร้างระบบความสัมพันธ์ทางสังคมที่แน่นแฟ้น โดยมีวัดเป็นศูนย์รวมกิจกรรมและศูนย์กลางจิตใจของสมาชิกในชุมชน นอกจากนี้ การศึกษายังพบว่า "พลังแห่งวัฒนธรรม" มีอิทธิพลต่อการพัฒนาสังคมในหลายมิติ ไม่ว่าจะเป็นการเสริมสร้างความสามัคคี ความมีน้ำใจ และการถ่ายทอดอัตลักษณ์ร่วมของคนในชุมชน การบูรณาการระหว่างวัดและชุมชนจึงเป็นการขับเคลื่อนพลังทางวัฒนธรรมให้มีบทบาทในการธำรงรักษาโครงสร้างและคุณค่าของสังคมไทยอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะในยุคปัจจุบันที่สังคมไทยเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและความท้าทายจากกระแสโลกาภิวัตน์ บทความนี้นำเสนอโมเดล “วัด-ชุมชน: พลังวัฒนธรรมเพื่อสังคมไทยอย่างยั่งยืน” ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงกลไกเชิงบูรณาการในการสร้างสังคมที่เข้มแข็งและมั่นคง ผลการศึกษานี้มีข้อเสนอแนะว่า หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรส่งเสริมบทบาทของวัดและชุมชนในฐานะกลไกสำคัญของการพัฒนาสังคมไทย ผ่านการสนับสนุนกิจกรรมวัฒนธรรมและศาสนาในระดับท้องถิ่น รวมถึงการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างสังคมที่มีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันอย่างยั่งยืน

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

กิติภูมิสมชาด มัทธุจัด, และ อุทัย สติมั่น. (2567). การขับเคลื่อนสิทธิมนุษยชนบนฐานบ้าน วัด โรงเรียน (บวร): กรณีศึกษาวัดสวนแก้ว. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 12(6), 2564-2576.

กฤษฎา ณ หนองคาย และคณะ. (2567). ปัจจัยความสำเร็จในการดำเนินงานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: กรณีศึกษาจังหวัดหนองบัวลำภูและอุดรธานี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 43(2), 218-231.

ขันทอง วัฒนะประดิษฐ์. (2567). Pixel Krungkaow: กลไกการเสริมสร้างพลังอำนาจทางสังคมเพื่อพัฒนาเมืองพหุวัฒนธรรมแห่งความสุข. วารสารวิจัยและวิชาการบวรพัฒน์, 2(2), 1-19.

จักรวาล เหมือนแจ่ม. (2568). การเคลื่อนไหวทางการเมืองของชนชั้นรากหญ้ากับทิศทางประชาธิปไตยในอนาคต. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์, 8(1), 301-315.

จิราพัชร วงศาโรจน์ และคณะ. (2567). บทบาทของพระสงฆ์ที่มีต่อการพัฒนาเยาวชนในอำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 5(1), 233-243.

ชาญชัย จิตรเหล่าอาพร. (2568). ความสัมพันธ์ระหว่างระบบราชการกับการคอร์รัปชัน. วารสารวิชาการไทยวิจัยและการจัดการ, 5(3), 87-103.

เดชดำรงค์ ล่องลอย และ จักรวาล สุขไมตรี. (2568). การบริหารจัดการน้ำเสียในเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศไทย. วารสารสหศาสตร์การพัฒนาสังคม, 3(2), 58-71.

ธัณยพงศ์ สารรัตน์ และคณะ. (2568). การวิเคราะห์อิทธิพลของพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษกับการพัฒนาจิตใจและปัญญาในมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ. วารสารคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎศรีสะเกษ, 4(2), 29-50.

ประพจน์ แย้มทิม และคณะ. (2568). ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของคณาจารย์ที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการศึกษาของนักศึกษาสาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี. วารสารสังคมพัฒนาศาสตร์, 8(2), 91-104.

พศิน สินมา และพระศรีวินยาภรณ์. (2568). วิวัฒนาการงานนวกรรมในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วารสารเสียงธรรมจากมหายาน, 11(1), 304-314.

พระครูสังฆรักษ์เอกลักษณ์ อชิโต. (2568). การบริหารจัดการวัดเพื่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 8(2), 1-14.

พระนพดล สุทธิธัมโม (มูล ทาดี) และคณะ. (2568). การพัฒนาทักษะการใช้ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสารสำหรับพระภิกษุสามเณร. วารสารวิจยวิชาการ, 8(2), 315-330.

พระปลัดเกื้อกูล สุภนนฺโท และคณะ. (2567). แนวทางการพัฒนาวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมไทย.วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 5(3), 713-722.

พระเทพปิยสีโล (พึ่ง ทองคำ) และ ศิริโรจน์ นามเสนา. (2568). วิธีการพึ่งพระรัตนตรัยในชีวิตประจำวัน. วารสารวิจยวิชาการ, 8(2), 331-346.

พระไพฑูรย์ คมฺภีรปญฺโญ (บัวเงิน) และคณะ. (2568). วิเคราะห์ความเชื่อและพิธีกรรมการบูชาพระธาตุนางเพ็ญที่มีผลต่อวิถีชีวิตของชุมชนวัดเกาะแก้ว อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี. วารสารสหศาสตร์การพัฒนาสังคม, 3(2), 1-16.

พระมหาอำพล ธนปญฺโญ (ชัยสารี) และคณะ. (2567). บทบาทของวัดทางพระพุทธศาสนาในมิติการเป็นอุทยานการศึกษา. วารสารปัญญาปณิธาน, 9(2), 1-14.

พระอธิการอินทร์นุช สุวณฺโณ และคณะ. (2568). การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ศิลปะวัฒนธรรมท้องถิ่นของพระสงฆ์. วารสารสหศาสตร์การพัฒนาสังคม, 3(1), 137-157.

มณีจันทร์ ยืนคง และคณะ. (2568). การจัดการผลิตที่ส่งผลต่อต้นทุนการปลูกข้าวโพดพันธุ์ข้าวเหนียวชมพูของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกข้าวโพดบ้านหนองบัว อำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 15(1), 159-168.

เฉลิมชัย วัดจัง. (2567). การสร้างระเบียบและการตอบโต้ วาทกรรมว่าด้วยที่ดินระหว่างรัฐและขบวนการเกษตรกรรายย่อย. วารสารพัฒนศาสตร์ วิทยาลัยพัฒนศาสตร์ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 7(2), 95-109.

เสาวณิต จุลวงศ์. (2567). กวีนิพนธ์ไทยในยุคสังคมทุนนิยม พ.ศ. 2531-2560. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 24(3), 147-178.

วชิรวิทย์ บัวขาว และคณะ. (2567). การทำบุญสิบสองเดือนของชาวไทยพุทธ: วัดพระธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการสังคมมนุษย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 14(2), 135-153.

โชติกา ชัยชนะ และ สมเดช นามเกตุ. (2568). พุทธิปัญญา...พระพุทธเจ้า. วารสารสหศาสตร์การพัฒนาสังคม, 3(1), 345-361.