แนวทางการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรมด้วยหลักอิทธิบาท 4

Main Article Content

วงศธร เเก่นสิงห์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและนำเสนอแนวทางการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรมโดยใช้หลักอิทธิบาท 4 ซึ่งประกอบด้วย ฉันทะ (ความพอใจ), วิริยะ (ความเพียร), จิตตะ (ความตั้งใจ) และวิมังสา (การพิจารณา) เพื่อพัฒนาและปรับปรุงการดำเนินงานของสำนักปฏิบัติธรรมอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน การวิจัยครั้งนี้เน้นการวิเคราะห์แนวทางการนำหลักธรรมดังกล่าวมาประยุกต์ใช้ในบริบทการบริหารจัดการองค์กรศาสนา ซึ่งพบว่า การสร้างฉันทะในองค์กรสามารถช่วยเสริมสร้างแรงจูงใจให้บุคลากรมีความรักและศรัทธาในงานปฏิบัติธรรมและการเผยแผ่พระพุทธศาสนา โดยการกำหนดวิสัยทัศน์และพันธกิจที่ชัดเจน รวมถึงการส่งเสริมค่านิยมองค์กรที่สนับสนุนการทำงานร่วมกันอย่างมีเป้าหมายในส่วนของการนำหลักวิริยะมาใช้ พบว่า การสร้างระบบการทำงานที่มีโครงสร้างชัดเจนและการกำหนดแนวทางปฏิบัติที่สามารถประเมินผลได้ จะช่วยให้บุคลากรมีความมุ่งมั่นในการทำงานและสามารถรับมือกับอุปสรรคต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การนำจิตตะเข้ามาเสริมสร้างสมาธิและการมีส่วนร่วมของบุคลากรนั้นจะช่วยเพิ่มความผูกพันและความรับผิดชอบต่อหน้าที่ ซึ่งสามารถทำได้ผ่านการจัดกิจกรรมเสริมสร้างสมาธิ การประชุมเชิงปฏิบัติการ และการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาทักษะต่าง ๆ ในการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรมสุดท้ายนี้ การใช้วิมังสาในการประเมินผลและปรับปรุงการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง จะช่วยให้สำนักปฏิบัติธรรมสามารถพัฒนาคุณภาพของการจัดกิจกรรมทางธรรมะและการบริหารจัดการภายในได้ดียิ่งขึ้น โดยการเก็บข้อมูลจากการประเมินผลมาวิเคราะห์เพื่อปรับปรุงกระบวนการทำงาน เช่น การปรับปรุงแผนการดำเนินงาน การพัฒนาระบบการจัดการ และการนำนวัตกรรมใหม่ ๆ มาปรับใช้ในกระบวนการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ทั้งนี้เพื่อให้สำนักปฏิบัติธรรมสามารถตอบสนองต่อความต้องการของชุมชนและผู้ปฏิบัติธรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพจากการศึกษาพบว่า การนำหลักอิทธิบาท 4 มาประยุกต์ใช้ในการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรม สามารถเสริมสร้างความเจริญก้าวหน้าและความยั่งยืนให้กับองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้สำนักปฏิบัติธรรมสามารถเป็นศูนย์กลางในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและการพัฒนาจิตใจของประชาชนได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว.

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

กองพุทธศาสนา สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2554). สำนักปฏิบัติธรรมดีเด่น 44 สำนัก พุทธศักราช 2444. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

กองพุทธศาสนศึกษา. สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2554). คู่มือการปฏิบัติงานและการขอจัดตั้งสำนักปฏิบัติธรรม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์คักดิ์. (2543). การจัดการเครือข่ายและกลยุทธ์สำคัญสู่ความสำเร็จของการปฏิรูปการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ซัคเซส มีเดีย.

จิรายุ ศักดิ์. (2023). อิทธิบาท 4: การสร้างความสำเร็จในการพัฒนาตนเองและการทำงาน. วารสารปริทรรศน์.

จิราพันธ์ วิไลพันธ์ และทนง ทศไกร. (2024). การพัฒนากลยุทธ์การประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสิงห์บุรีตามหลักอิทธิบาท 4.

จิรัตติกาล สุขสิงห์. (2022). การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของบุคลากรในองค์กร.

ทนง ทศไกร. (2022). หลักธรรมเพื่อการบริหารจัดการ: อิทธิบาท 4. วารสารการบริหาร PDF.

ทิพย์รัตน์ ตันเจริญ. (2024). การนำอิทธิบาท 4 มาใช้ในการศึกษาสมัยใหม่. วารสารวิชาการการพัฒนา.

ประพันธ์ สุริหาร. (2547). ศัพท์เทคนิคทางการบริหาร. ขอนแก่น: ภาควิชาบริหารการศึกษาคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ปัญญา ใช้บางยาง. (2548). ธรรมาธิบายหลักธรรมในพระไตรปิฎก. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ธรรมสภา.

พิทยา บวรวัฒนา. (2546). การบริหารเชิงบูรณาการ. นนทบุรี: สำนักงานข้าราชการพลเรือน.

พิทูร มติวัลย์. (2540). แบบเรียนวิชาธรรมและนักธรรมชั้นตรี. กรุงเทพมหานคร: กรมการศาสนา.

พุทธทาสภิกขุ. (2537). การทำงานที่เป็นสุข. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.

พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ). (2542). วิปัสสนาในอิริยาบถนอน. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.

พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมมจิตฺโต). (2549). พุทธวิธีการบริหาร (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2538). ปฏิบัติธรรมให้ถูกทาง (พิมพ์ครั้งที่ 30). กรุงเทพมหานคร: กรุงเทพสหธรรมิก.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2545). ธรรมนูญชีวิต (พิมพ์ครั้งที่ 46). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์กรมศาสนา.

พระราชรัตนมุนี (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ). (2538). การจัดการสาธารณูปการและสาธารณะส่งเคราะห์ของวัด. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.

พุทธศาสตร์การเมือง. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.

มัลลิกา ด้นสน. (2544). การจัดการยุคใหม่. กรุงเทพมหานคร: บริษัทเอกซเปอร์เน็ท จำกัด.

รุจิร์ ภู่สาระ และจันทนี สงวนนาม. (2545). การบริหารหลักสูตรในสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: บุ๊คพอยท์.

วงศ์วานิชรัมภกาภรณ์, ม. (2018). ธรรมาภิบาลในการบริหารองค์การ. วารสารศึกษาศาสตร์.

วิรัช วิรัชนิภาวรรณ. (2545). การบริหารเมืองหลวงและการบริหารท้องถิ่น: สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น และไทย. กรุงเทพมหานคร: โพร์เฟช.

สนอง วรอุไร. (2550). ทำชีวิตให้ได้ดีและมีสุข (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์อัมรินทร์.

สมพงษ์ เกษมสิน. (2543). การบริหารงานบุคคลแผนใหม่. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.

สมภพ สุกช่วง. (2541). การบริหารการพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สิรภพ เหล่าลาภะ. (2545). พุทธศาสตร์การเมือง. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.

สุวัจชัย มงคลธง. (2024). การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 เพื่อการพัฒนาการทำงานในองค์กร. วารสารบริหารธุรกิจ.

สุวัจชัย มงคลธง และพงษ์เทพ ล้อประเสริฐ. (2024). อิทธิบาท 4: การบริหารงานอาชีวศึกษาสู่สากล.

สุรพล สุยะพรหม และคณะ. (2555). พื้นฐานทางการจัดการ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

อดิศร เพียงเกษ. (2551). ศิลปะการพูด วิธีเอาชนะใจคน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

Dessler, G. (2011). Management Principles Practices for Tomorrow’s Leaders. Florida: UG/GGS Information Services.

Koontz, H. (1993). Management: A Global Perspective. Heinz Weihrich: McGraw-Hill.

Naiyananon, N. (2024). แนวคิดการลดต้นทุนเพิ่มกำไรให้ธุรกิจก่อสร้างด้วยการบริหารจัดการแบบลีน. วารสารนวัตวิทยาศาสตร์สหวิทยาการ.

Schwartz, D. (1980). Introduction to Management Principles Practice and Process. New York: Harcourt Brace Jovanovich.

Taylor, F.W. (2002). The Principles of Scientific Management. New York: Harper.

Yuenyong, P., and Silphiphat, K. (2024). การบริหารงานตามแนวคิด McKinsey 7-S Framework. Journal of Administration and Social Research.