การถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ระหว่างปี พ.ศ. 2551-2568
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการดำเนินงาน ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จ และปัญหาอุปสรรคในการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวมไปถึงศึกษาแนวทาง นโยบาย และมาตรการเพื่อให้การถ่ายโอนประสบความสำเร็จ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยการวิจัยเอกสารร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า (1) พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ส่งผลให้การถ่ายโอนสามารถดำเนินการได้เพียงร้อยละ 45.96 ของจำนวนทั้งหมด (2) ปัจจัยที่จะนำไปสู่ความสำเร็จในการถ่ายโอน พบว่า มีอยู่ด้วยกัน 3 ด้าน คือ (2.1) ด้านโครงสร้างองค์กร องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่รับการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลต้องมีหน่วยงานระดับกองหรือสำนักเพื่อรับผิดชอบงานด้านสาธารณสุขโดยตรง (2.2) ด้านบุคลากร องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องมีความพร้อมในการจัดกรอบอัตรากำลังของบุคลากรด้านสาธารณสุข รวมถึงการจัดจ้างบุคลากรที่เกี่ยวข้องด้วยงบประมาณนอกระบบอย่างเพียงพอ และ (2.3) ด้านการเงินและงบประมาณ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องสามารถวิเคราะห์เสถียรภาพทางการเงิน การคลัง และงบประมาณของหน่วยงานตนเองได้อย่างเป็นรูปธรรม (3) ปัญหาอุปสรรคในการถ่ายโอน ในระดับนโยบายมีความชัดเจนของรัฐส่วนกลางในการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น แต่ในเนื้อกระบวนการขาดความเป็นเอกภาพทำให้เกิดความชะงักงัน ส่วนในระดับการบริหาร ผู้บริหารส่วนกลางและท้องถิ่นมีการตัดสินใจและสั่งการที่ไม่ชัดเจน ไม่รวดเร็วในการสื่อสาร รวมไปถึงอัตรากำลังของบุคลากรมีความยุ่งยากในการโอนย้ายและล่าช้า และในระดับปฏิบัติการต้องมีการปรับระบบงานเก่าสู่ระบบงานใหม่ทั้งด้านการดำเนินงาน ด้านการเงิน ด้านคน ซึ่งทำให้ภาระหน้าที่ของบุคลากรเพิ่มมากขึ้น อีกทั้งผู้นำท้องถิ่นมีความรู้ความสามารถในการสาธารณสุขที่ไม่เพียงพอ ไม่มีวิสัยทัศน์ด้านสุขภาพ และการเปลี่ยนแปลงผู้บริหารท้องถิ่นตามวาระเวลา จึงล้วนแต่เป็นปัญหาอุปสรรคในการถ่ายโอนทั้งสิ้น และ (4) แนวทาง นโยบาย และมาตรการเพื่อให้การถ่ายโอนประสบความสำเร็จนั้น รัฐส่วนกลางควรจัดตั้งกรมใหม่สำหรับดูแลโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่โอนย้าย และให้ความสำคัญกับเส้นทางความก้าวหน้าในสายอาชีพทุกสายงาน และตำแหน่งงานต่าง ๆ ในองค์กร โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลต้องสอดคล้องกับความต้องการด้านสุขภาพของชุมชน เพื่อให้การดำเนินการด้านสาธารณสุขมีคุณภาพ มีมาตรฐาน และเป็นไปตามความต้องการด้านสุขภาพในระดับพื้นที่และสอดคล้องกับเป้าหมายด้านสุขภาพของประเทศอย่างแท้จริง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ ไม่เกี่ยวข้องกับสำนักงานกฎหมายกัญจนรัตน
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2566). กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. ผู้แต่ง.
ประกาศ เรื่อง แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (ฉบับที่ 8) พ.ศ. 2540-2544. (2539). ราชกิจจานุเบกษา, 113(พิเศษ 30 ง), 1-20.
พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542. (2542). ราชกิจจานุเบกษา, 116(114 ก), 48-66.
พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549. (2549). ราชกิจจานุเบกษา, 124(2 ก), 1-3.
วสันต์ เหลืองประภัสร์. (2559). การรวมศูนย์อำนาจและการกระจายอำนาจกับการบริหารราชการแผ่นดินไทย: การทบทวนแนวคิดข้อถกเถียงและข้อพิจารณาเพื่อการปฏิรูป. สถาบันพระปกเกล้า.
วุฒิสาร ตันไชย. (2557). การกระจายอำนาจและประชาธิปไตยในประเทศไทย. สถาบันพระปกเกล้า.
วุฒิสาร ตันไชย และเอกวีร์ มีสุข. (2557). ระบบการปกครองท้องถิ่นประเทศสมาชิกประชาคมอาเซียน: ราชอาณาจักรไทย. สถาบันพระปกเกล้า.
ศรวณีย์ อวนศรี, กมลพัฒน์ มากแจ้ง, สมธนึก โชติช่วงฉัตรชัย, ศศิวิมล อ่อนทอง, นิจนันท์ ปาณะพงศ์ และธนินทร์ พัฒนศิริ. (2567). การถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของประเทศไทย: ความก้าวหน้าและความท้าทาย. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 18(3), 314-330.
ศุภสวัสดิ์ ชัชวาลย์. (2562). พลวัตการกระจายอำนาจในประเทศไทยจาก พ.ศ. 2535-2561. สถาบันพระปกเกล้า.
สมคิด เลิศไพฑูรย์. (2551). การถ่ายโอนภารกิจหน้าที่ของรัฐให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, สถาบันสัญญาธรรมศักดิ์เพื่อประชาธิปไตย.
Boex, J., Williamson, T., & Yilmaz, S. (2022). Decentralization, multilevel governance and intergovernmental relations: A primer. World Bank.
Bogdanor, V. (1999). Devolution in the United Kingdom. Oxford University Press.
Cheema, G. S. (2007). Devolution with accountability: Learning from good practices. In G. S. Cheema & D. A. Rondinelli (Eds.), Decentralizing governance: Emerging concepts and practices (pp. 170-188). Brookings Institution Press.
Collins, C. (1989). Decentralization and the need for political and critical analysis. Health Policy and Planning, 4(2), 168–171.
Grant, A. (2002). Local governance: Politics below the nation-state. In B. Axford (Author), G. K. Browning, R. Huggins, & B. Rosamond (Eds.), Politics: An introduction (2nd ed., pp. 295-325). Routledge.
Hauss, C. (2025). Devolution. Retrieved from https://www.britannica.com/topic/devolution-government-and-politics
Schneider, A. (2003). Decentralization: Conceptualization and measurement. Studies in Comparative International Development, 38(3), 32-56.
