มาตรการทางกฎหมายในการควบคุมการประกอบกิจการโรงงานอุตสาหกรรม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคุมการประกอบกิจการโรงงานอุตสาหกรรมที่เหมาะสมกับสภาพการณ์ประเทศไทยในปัจจุบัน โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการเก็บข้อมูลจากการวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาและการวิเคราะห์เปรียบเทียบ ผลการวิจัย พบว่า พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 ที่แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 (1) มาตรา 5 ได้เปลี่ยนนิยามขอบเขตการเป็น “โรงงาน” จากกิจการที่มีกำลังเครื่องจักรตั้งแต่ 5 แรงม้าหรือคนงานตั้งแต่ 7 คนขึ้นไปให้สูงขึ้นเป็นกำลังเครื่องจักรตั้งแต่ 50 แรงม้าหรือคนงานตั้งแต่ 50 คนขึ้นไป ส่งผลให้เกิดช่องว่างของขนาดกำลังแรงม้าของเครื่องจักร และทำให้โรงงานที่ใช้เครื่องจักรขนาด 5 แรงม้า แต่ไม่เกิน 50 แรงม้า ไม่เข้าข่ายนิยามการเป็นโรงงานที่จะต้องอยู่ในกำกับของกฎหมายโรงงานต่อไป ดังนั้น ควรแก้ไขเพิ่มเติมข้อความมาตรา 5 เป็น “เครื่องจักรมีกำลังรวมตั้งแต่ 20 แรงม้าหรือกำลังเทียบเท่าตั้งแต่ 20 แรงม้าขึ้นไปหรือใช้คนงานตั้งแต่ 20 คนขึ้นไป” (2) มาตรา 5 นิยาม “ตั้งโรงงาน” มิได้มีการบัญญัติการก่อสร้างอาคารเพื่อติดตั้งเครื่องจักรสำหรับประกอบกิจการโรงงานไว้ด้วย จึงส่งผลให้บทนิยามนี้ขัดแย้งต่อเจตนารมณ์และเงื่อนไขสำคัญในการออกใบอนุญาตตามพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 ดังนั้น ควรแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 5 โดยเพิ่มข้อความ “การก่อสร้างอาคารเพื่อติดตั้งเครื่องจักรสำหรับประกอบกิจการโรงงาน” (3) การที่พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 มาตรา 10 ได้บัญญัติยกเลิกอายุใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานตามมาตรา 14 และการต่ออายุใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานตามมาตรา 15 จึงเป็นการลดทอนมาตรการตรวจสอบเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาโรงงานที่ประกอบกิจการมาระยะหนึ่งให้อยู่ในสภาพที่ปลอดภัย ดังนั้น ควรนำบทบัญญัติมาตรา 14 และมาตรา 15 ที่ยกเลิกไปแล้วกลับมาบัญญัติไว้คงเดิม และ (4) การไม่มีบทบัญญัติกฎหมายกำหนดให้มีโรงงานบางชนิดหรือบางประเภทตามมาตรา 7 ต้องทำประกันภัยเพื่อคุ้มครองความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการประกอบกิจการโรงงาน จึงทำให้เมื่อเกิดความเสียหายจากการประกอบกิจการโรงงานแล้ว ผู้เสียหายจะได้รับการชดใช้ค่าเสียหายก็ต่อเมื่อผู้เสียหายต้องฟ้องร้องให้ผู้ประกอบกิจการโรงงานรับผิด ซึ่งทำให้ผู้เสียหายต้องเสียค่าใช้จ่ายและใช้เวลานาน ตลอดจนไม่ได้รับการเยียวยาอย่างเพียงพอและรวดเร็ว ดังนั้น ควรเพิ่ม (9) ของมาตรา 8 ให้มีข้อความดังนี้ “(9) การกำหนดให้มีโรงงานบางชนิดหรือบางประเภทตามมาตรา 7 ต้องทำประกันภัยกับผู้รับประกันภัยตามกฎหมายว่าด้วยประกันภัย เพื่อเป็นการคุ้มครองความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการประกอบกิจการโรงงาน”
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ ไม่เกี่ยวข้องกับสำนักงานกฎหมายกัญจนรัตน
เอกสารอ้างอิง
นฤมล เสกธีระ. (2558). ความมีประสิทธิภาพของพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 8(1), 46-62.
ปวริศร เลิศธรรมเทวี. (2559). สิทธิด้านสิ่งแวดล้อมกับรัฐธรรมนูญ. นิติธรรม.
ปิยพร กิตติเวช. (2561). ปัญหาการกำกับดูแลการประกอบกิจการโรงงาน ศึกษากรณีการโอนอำนาจในการกำกับดูแลโรงงานที่ใช้เครื่องจักรมีกำลังรวมต่ำกว่าห้าสิบแรงม้า ตามร่างพระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน.
พระราชบัญญัติโรงงาน พุทธศักราช 2482. (2482). ราชกิจจานุเบกษา, 56, 1392-1404.
พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2503. (2503). ราชกิจจานุเบกษา, 77(100), 1016-1024.
พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2512. (2512). ราชกิจจานุเบกษา, 86(19 พิเศษ), 58-98.
พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2518. (2518). ราชกิจจานุเบกษา, 92(5 พิเศษ), 143-157.
พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2522. (2522). ราชกิจจานุเบกษา, 96(64 พิเศษ), 21-25.
พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535. (2535). ราชกิจจานุเบกษา, 109(44), 62-81.
พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562. (2562). ราชกิจจานุเบกษา, 136(56 ก), 213-126.
พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2562. (2562). ราชกิจจานุเบกษา, 136(56 ก), 227-230.
พิษณุ เจนดง. (2565). การแก้ไขคำนิยามคำว่า “โรงงาน” ตามพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 ที่แก้ไขเพิ่มเติม กับปัญหามลภาวะทางอากาศ กรณีศึกษาองค์กรธุรกิจขนาดเล็กประเภทโรงสีข้าวในจังหวัดพะเยา. วารสารนิติศาสตร์ รัฐศาสตร์ และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 6(1), 265-286.
วรวุฒิ เหล่าบ้านค้อ และแก้วกัญญา เสวกสุริยวงศ์. (2563). การควบคุมกิจการประเภทโรงงานอุตสาหกรรมขนาดเล็กที่กระทบต่อชุมชนท้องถิ่นโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์, 6(1), 1-12.
วิฑูรย์ สิมะโชคดี. (2543). คำอธิบายพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 (พิมพ์ครั้งที่ 5). สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น).
สมนึก จงมีวศิน. (2562). วิเคราะห์ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชนจาก พ.ร.บ. โรงงาน พ.ศ. 2562. ค้นจาก https://www.ilaw.or.th/articles/3702
สุนีย์ มัลลิกะมาลย์. (2544). การบังคับใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อม (พิมพ์ครั้งที่ 2). นิติธรรม.
โสภารัตน์ จารุสมบัติ และนนท์ นุชหมอน. (2554). มาตรการวางประกันความเสี่ยงหรือความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม: บทสังเคราะห์ประสบการณ์จากต่างประเทศ และบทเรียนต่อประเทศไทย. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะรัฐศาสตร์.
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2560). การปฏิรูปด้านระบบการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย. ผู้แต่ง.
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2562). การเตรียมความพร้อมในการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ 2) และ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2562 สำหรับผู้ประกอบกิจการโรงงานและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. ผู้แต่ง.
อุดมศักดิ์ สินธิพงษ์. (2556). กฎหมายว่าด้วยความเสียหายทางสิ่งแวดล้อม: ความรับผิดทางแพ่ง การชดเชยเยียวยา และการระงับข้อพิพาท (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อำนาจ วงศ์บัณฑิต. (2550). กฎหมายสิ่งแวดล้อม (พิมพ์ครั้งที่ 2). วิญญูชน.
Barrow, C. J. (2005). Environmental management and development. Routledge.
