การกำหนดคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้งและองค์กรตรวจสอบที่มีอำนาจวินิจฉัยคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้งตามกฎหมาย

Main Article Content

เอกพงษ์ สารน้อย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักเกณฑ์การกำหนดคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและบทบาทขององค์กรตรวจสอบ และเสนอแนวทางการปรับปรุงหรือกำหนดมาตรการทางกฎหมายที่เหมาะสมให้มีประสิทธิภาพ โปร่งใส และเป็นธรรมยิ่งขึ้น โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการวิจัยเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาและวิเคราะห์เปรียบเทียบกฎหมายของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สหราชอาณาจักร และราชอาณาจักรญี่ปุ่น ผลการวิจัยพบว่า การกำหนดคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้งมีความเข้มงวดเกินไปและขาดความยืดหยุ่น เช่น การกำหนดอายุขั้นต่ำ 25 ปี ข้อห้ามการถือหุ้นในกิจการสื่อที่ขาดความชัดเจน และการตัดสิทธิผู้เคยต้องโทษจำคุกโดยไม่จำแนกระดับความร้ายแรง องค์กรตรวจสอบคุณสมบัติมีอำนาจหน้าที่ซ้ำซ้อนและไม่ชัดเจน และกระบวนการตรวจสอบมีความไม่สอดคล้องในการใช้ดุลพินิจและกรอบเวลาที่ไม่เอื้อต่อการอุทธรณ์ เมื่อเปรียบเทียบกับกฎหมายของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สหราชอาณาจักร และราชอาณาจักรญี่ปุ่น พบว่า มีแนวทางการกำหนดคุณสมบัติที่ยืดหยุ่นกว่าและระบบการตรวจสอบที่มีประสิทธิภาพมากกว่า ดังนั้น จึงควรมีการปรับปรุงกฎหมายโดยเน้นความชัดเจนในการนิยามคำศัพท์ การจำแนกระดับความร้ายแรงของความผิด การปรับปรุงโครงสร้างองค์กรตรวจสอบให้มีความเป็นเอกภาพ และการพัฒนาแนวปฏิบัติมาตรฐานร่วม เพื่อให้เกิดความสมดุลระหว่างการกลั่นกรองผู้มีคุณภาพกับการคุ้มครองสิทธิทางการเมืองของพลเมืองตามหลักความได้สัดส่วน หลักนิติธรรม และหลักสิทธิมนุษยชน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สารน้อย เ. (2025). การกำหนดคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้งและองค์กรตรวจสอบที่มีอำนาจวินิจฉัยคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกตั้งตามกฎหมาย. วารสารนิติรัฐ, 3(3), 1–12. สืบค้น จาก https://so19.tci-thaijo.org/index.php/LSJ/article/view/2032
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชาญชัย แสวงศักดิ์. (2560). กฎหมายรัฐธรรมนูญ: แนวคิดและประสบการณ์ของต่างประเทศ (พิมพ์ครั้งที่ 6). วิญญูชน.

ณัฐพงษ์ คันธรส. (2561). การเลือกตั้งกับความเป็นประชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ปริทัศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 6(1), 15-38.

ธนานิติ พลคำมาก. (2559). การกำหนดคุณสมบัติผู้มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรโดยการแสดงสำเนาแบบแสดงรายการภาษีเงินได้. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 12(39), 78-89.

สติธร ธนานิธิโชติ และธนพันธ์ ไล่ประกอบทรัพย์. (2560). ระบบการคัดสรรผู้สมัครรับเลือกตั้งในนามพรรคการเมือง: ทางเลือกและข้อเสนอแนะสำหรับประเทศไทย. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 15(1), 5-34.

สมคิด เลิศไพฑูรย์. (2550). ความเป็นมาและเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 36(1), 1-27.

Alexy, R. (2002). A theory of constitutional rights. Oxford University Press.

Diamond, L. J., & Morlino, L. (2005). Assessing the quality of democracy. Johns Hopkins University Press.

Dworkin, R. (1977). Taking rights seriously. Harvard University Press.

Dworkin, R. (2000). Sovereign virtue: The theory and practice of equality. Harvard University Press.

Ely, J. H. (1980). Democracy and distrust: A theory of judicial review. Harvard University Press.

Ferrara, F. (2015). The political development of modern Thailand. Cambridge University Press.

Fuller, L. L. (1969). The morality of law. Yale University Press.

Hayek, F. A. (1944). The road to serfdom. University of Chicago Press.

Huntington, S. P. (1991). The third wave: Democratization in the late twentieth century. University of Oklahoma Press.

Kumm, M. (2007), Political liberalism and the structure of rights: On the place and limits of the proportionality requirement. In G. Pavlakos (Ed.), Law, rights and discourse (pp. 131-166). Hart.

Lipsky, M. (1980). Street-level bureaucracy: Dilemmas of the individual in public service. Russell Sage Foundation.

Oh, J. K.-C. (1999). Korean politics: The quest for democratization and economic development. Cornell University Press.

Raz, J. (2009). The authority of law: Essays on law and morality. Oxford University Press.

Vile, M. J. C. (1998). Constitutionalism and the separation of powers (2nd ed). Liberty Fund.