หลักนิติบัญญัติและตุลาการในพระไตรปิฎก

Main Article Content

สุพัฒตา รูปเลิศ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และสังเคราะห์หลักนิติบัญญัติและตุลาการที่ปรากฏในพระไตรปิฎก ซึ่งเป็นแหล่งอ้างอิงทางศาสนาและกฎหมายสำคัญของพุทธศาสนา พระไตรปิฎกไม่เพียงแต่เป็นคู่มือทางศาสนาที่แสดงถึงหลักธรรมและการปฏิบัติในชีวิตประจำวันของพุทธศาสนิกชน แต่ยังแฝงไปด้วยหลักการที่เกี่ยวข้องกับการจัดตั้งระเบียบทางสังคม การพิพากษา และการบังคับใช้กฎหมายในชุมชนสงฆ์ บทความนี้เริ่มต้นด้วยการสำรวจโครงสร้างและเนื้อหาของพระไตรปิฎก โดยเน้นที่หมวดหมู่และข้อความที่เกี่ยวข้องกับหลักการทางนิติบัญญัติ เช่น วินัยปิฎกที่กล่าวถึงกฎเกณฑ์การจัดการทางพระวินัย รวมถึงกระบวนการสอบสวนและการพิพากษาที่ปรากฏในตัวบทของพระไตรปิฎก  นอกจากนี้ บทความยังพิจารณาถึงความสัมพันธ์ระหว่างหลักการเหล่านี้กับการสร้างความยุติธรรมในสังคม โดยเปรียบเทียบกับหลักนิติธรรมในสังคมปัจจุบัน เพื่อให้เห็นถึงความเป็นมาของกระบวนการนิติบัญญัติและตุลาการในบริบททางศาสนา การศึกษาพบว่าหลักการเหล่านี้มีความซับซ้อนและละเอียดอ่อนในการประยุกต์ใช้เพื่อคงไว้ซึ่งความสงบเรียบร้อยของชุมชนสงฆ์ อีกทั้งยังมีอิทธิพลในการสร้างมาตรฐานทางจริยธรรมที่ยังคงสะท้อนในสังคมปัจจุบัน บทความนี้สรุปว่าการศึกษาหลักนิติบัญญัติและตุลาการในพระไตรปิฎกไม่เพียงแต่ทำให้เราเข้าใจถึงกระบวนการและวิธีการในการจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมสงฆ์ในอดีต แต่ยังช่วยให้เราเห็นถึงคุณค่าของหลักการเหล่านี้ที่ยังคงเป็นประโยชน์ในด้านการสร้างความยุติธรรมและระเบียบในสังคมสมัยใหม่

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

คูณ โทขันธ์. (2545). พุทธสาสนากับสังคมและวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: โอ.เอส.พริ้นติ้เอาส์.

จำนง อติวัฒนสิทธิ์. (2548). สังคมวิทยาตามแนวพุทธศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ธนาคม บรรเทากุล. (2562). การบริหารตามหลักนิติบัญญัติและตุลาการในพระไตรปิฎก. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 8(2), 1-19

บุญมี แท่นแก้ว. (2540). พระพุทธศาสตร์กับปรัชญา. กรุงเทพมหานคร: หจก. เม็ดทรายพริ้นติ้ง.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). รู้จักพระไตรปิฎกเพื่อเป็นชาวพุทธที่แท้ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เอดิสันเพรสโปรดักส์.

พระธรรมปิฎก (ปอ. ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก. (2541). ธรรมนูญชีวิต. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม.

พระมหาสมบัติ ธมฺมสาโร. (2562). การประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพุทธศาสนาในสังคมปัจจุบัน. วารสารพุทธศาสนศึกษา, 3(1), 21-29

มหามกุฎราชวิทยาลัย. (2521). ประวัติการปกครองคณะสงฆ์ไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). บทนำ. พระวินัยปิฎกเล่ม 1. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2528). ระบบกฎหมายไทยและต่างประเทศ. กรุงเทพมหานคร: บริษัทวิคตอรีเพาเวอร์พอยต์ จำกัด.

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (2541). วินัยมุข เล่ม 1 (พิมพ์ครั้งที่ 39). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย.

เสถียรพงษ์ วรรณปก. (2543). คำบรรยายพระไตรปิฎก. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.

เสถียรพงษ์ วรรณปก. (2543). คำบรรยายพระไตรปิกฎ. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.

Kulsuwan, S. (2021). หลักธรรมาภิบาลในพระไตรปิฎก. วารสารเสียงธรรมจากมหายาน, 7(1), 1-10

Piyaphanyamongkol, A. (2021). แนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองในการเลือกตั้งของนักศึกษาระดับปริญญาตรีมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา. Journal of Legal Entity Management, 7(6), 347-355.